10.SINIF NOVA EDEBİYAT CEVAPLARI
Sayfa 70
Sayfa 70
1. Size göre Yusuf Has Hacib, eserinde niçin “adalet, baht, akıl, akıbet” gibi kavramlara yer vermiştir? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
2. Metinde düşünceler, olay örgüsü çevresinde nasıl ifade edilmiştir. Metindeki kahramanlar kimlerdir? Bu metinde geçen olayı rol dağılımı yaparak sınıfta canlandırınız.
3. Okuduğunuz metinde kahramanlar hangi tema üzerinde duruyorlar? Bunu bir cümle ile ifade etmeniz istenirse ne söyleyebilirsiniz?
Ölüm teması üzerinde durmuşlardır. Ölüm denilince insanlar ne anlamalı ve ölümün muhakkak olduğu bu dünyada nasıl yaşanmalıdır.
4. Metinde, “Malını insanlara dağıt, yedir ve içir; mal seni kullanacağına, sen onu kullan.” gibi veciz sözlere yer verilmiştir. Metindeki diğer veciz sözleri de siz bularak bunların anlatıma katkısını tespit ediniz.
Örnek olması açısından
Çocuk babası âlim ve zeki ise oğluna daima sıkı bir terbiye vermelidir
Ölecek insanların hepsi zamana rehindir; vakti gelince bak, bir adım bile atamaz.
Ölüme karşı altın, gümüş fayda etmez; ölüme bilgi ve akıl da mani olamaz.
5. Ögdülmiş hangi sorunun cevabını merak ediyor? Aytoldı soruya ne cevap veriyor?
soru
Ölüme karşı herhangi bir çare var mı?
cevap
Ölüme karşı altın, gümüş fayda etmez; ölüme bilgi ve akıl da mani olamaz.6. Ögdülmiş’in Aytoldı’ya ikinci sorusu nedir? Aytoldı bu soruya ne cevap vermiştir?
soru
Öğdülmiş dinledi ve ey baba, dedi. Ölümün daima seni takip ettiğini iyice bildiğin hâlde, Niçin ona göre hareket etmedin ve neden şimdi inleyerek onu çekiştiriyorsun?
cevap
Gaflet beni mahvetti, ben pişmanım; sen uyanık dur, gafil olma ey güzel yüzlüm!
7. Metindeki kültürel farklılaşmaya ait ifadeleri ve kültürel özelliklerin dil ve söyleyişe nasıl yansıdığını örneklerle açıklayınız.
Örnek olarak
Bu dünyada çok yaşadın, birçok bilgi edindin, fazilet ve meziyetler elde ettin.
Sordun, öğrendin; her şeyi görüp anlayarak, tecrübe ederek yaşadın.
Ölüme karşı herhangi bir çare var mı? Eğer varsa ey zeki âlim, ölüme karşı o çareye başvur.
Metinde Arapça kelimelere yer verilmiştir.
Eser didaktik olmasıyla da dönemin kültürünü yansıtır. İslam dini ile alakalı İslam ahlakıyla alakalı bazı öğeleri öğretmek amaç edinilmiştir.
Dil ve söyleyiş açısından :
Dil geçmiş dönemde öz Türkçe kullanılmaktaydı. Yabancı dillerin etkisinden uzaktı burada artık yabancı dillerin (arapça- farsça) etkisini görmekteyiz.
Bununla birlikte beyitlerle kaleme alınması mesnevi tarzında yazılması da buna örnektir.
8. Okuduğunuz metinde olay ile kişiler arasında nasıl bir ilgi vardır? Kutadgu Bilig’in yazılış amacını da dikkate alarak eserin olay, kişi, mekân ve düşünceler yönünden nasıl kümeleştiğini değerlendiriniz.
Eserin olay, kişi, mekân ve düşünceleri metnin yazılış amacı doğrultusunda kümelenmiştir.
9. a) Siyasetname ve Kutadgu Bilig hakkında topladığınız bilgilerle ilgili olarak daha önce oluşturduğunuz
grup temsilcileriniz aracılığıyla kısa bir sunum yapınız.
Tüm bilgiler için tıklayınız
b) Kutadgu Bilig’in siyasetname özelliği taşıyıp taşımadığını belirtiniz.
b) Kutadgu Bilig’in siyasetname özelliği taşıyıp taşımadığını belirtiniz.
Taşımaktadır. Hatta Türk edebiyatının ilk siyasetnamesidir.
10. Metinden İslamiyetle ilgili değer düşünce ve bilgilere örnekler veriniz. Bunlar yeni değerlerin
benimsenmesi şeklinde yorumlanabilir mi? Açıklayınız.
Örnek olarak
Bu dünyada çok yaşadın, birçok bilgi edindin, fazilet ve meziyetler elde ettin.
Sordun, öğrendin; her şeyi görüp anlayarak, tecrübe ederek yaşadın.
Ölüme karşı herhangi bir çare var mı? Eğer varsa ey zeki âlim, ölüme karşı o çareye başvur.
Evet yorumlanabilir.
11. Metnin nazım şeklini ve bağlı olduğu geleneği sözlü olarak ifade ediniz.
Nazım şekli mesnevi.. mesnevi geleneğine bağlıdır.
12. Eseri, günümüz şartlarına göre düşünerek yorumlayınız.
Günümüzde bu tarz didaktik eserler fazla yazılmamaktadır.
Yorum Gönder