Kanın Yapısı
Kan; doku, kan hücreleri ve plazma denilen ana maddeden oluşmaktadır.
1-Kan plazma
Kan dokunun yaklaşık %55 kadarı kan plazmasından oluşmaktadır. Plazmanın %90-92 ‘si su, %7-8’i kan proteinleri, geri kalanı da yine organik ve inorganik moleküllerdir. Plazmada monomer halinde karbonhidratlar, aminoasitler, yağ asitleri, gliserol, mineraller, tuzlar, hormonlar, antikorlar, azotlu atıklar, solunum gazları ve kan hücreleri bulunmaktadır. Plazmanın kan hücreleri ve pıhtılaşmayı sağlayan fibrinojen gibi kan proteinleri hariç geri kalan kısmına serum adı verilir.
2-Kan hücreleri: Kanın yaklaşık %45’ini oluşturur. Üç çeşit kan hücresi vardır.
a.) Alyuvarlar (eritrositler)
Karaciğer, dalak ve en çok kırmızı kemik iliğinde üretilirler. İlk yapıldıklarında çekirdekli olan alyuvarlar, olgunlaştıklarında çekirdeklerini kaybederler. Ortalama 120 gün yaşayabilen alyuvarlar, bölünmezler; dalak ve karaciğerde parçalanırlar. Alyuvarlar taşıdıkları hemoglobin sayesinde O2 ve CO2 ve taşırlar. Hemoglobin taşıdığı demir minarelerinden dolayı kırmızı renklidir. Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça atmosferdeki oksijen oranı düşer. Bu durumda oksijen ihtiyacını karşılamak için alyuvarların sayısı artar. Alyuvar zarında bulunan protein çeşitlerine göre kan grupları belirlenir.
b.) Akyuvarlar (lökositler)
Mikrobik etkenlere karşı vücut bağışıklığından sorumlu ola hücrelerdir. Kemik iliklerinde ve lenf düğümlerinde üretilirler. Çekirdekli hücrelerdir. Aktif hareket etme özellikler olan akyuvarlar kana karıştıktan sonra bölünemezler. En fazla 3-4 gün yaşarlar. Vücuda giren antijen ve mikroorganizmaları fagositozla parçalayarak etkisiz hale getirirler. Ayrıca vücuda giren antijenlere karşı antikor üreterek de bağışıklıkta rol oynarlar. Bazı çeşitleri kılcal damarlardan doku sıvısına çıkabilirler. Yaşlanmış ve yıpranmış hücre ve doku artıklarını parçalayarak ortamdan kaldırırlar.
c.) Kan pulcukları:
Kırmızı kemik iliğinde büyük yapılı hücrelerin parçalanması sonucu hücre parçacıklarıdır. Hücresel bir yapı göstermezler. Damar yaralanması olduğunda kanın pıhtılaşmasını enzim bulundururlar.
Yorum Gönder