Uluslar Arası Belgeler:
İnsan haklarının uluslar arası belgelerle de korunması gerekmiştir. Bu konudaki başlıca belgeler şunlardır:
1. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
2. Kişisel ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslar Arası Sözleşme
3. Ekonomik,Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslar Arası Sözleşme
4. İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme
5. Avrupa Sosyal Şartı
6. İşkence ve İnsani Olmayan Yada Küçültücü Ceza ve Muamelelerin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi
7. Her Türlü Irk Ayrımcılığının Önlenmesine Dair Uluslar Arası Sözleşme
8. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Hakkında Uluslar Arası Sözleşme
9. Çocuk Hakları Sözleşmesi
10. Paris Antlaşması
11. Güney Afrika’daki Sistemli Irk Ayrımcılığı Suçunun Cezalandırılması ve Kaldırılması Uluslar Arası Sözleşmesi
12. Helsinki Sonuç Belgesi
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Belgeleri ve Türkiye
Birleşmiş Milletler Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi‘nde yer alan kişisel ve siyasal haklar listesi; yaşama hakkı, kişi özgürlüğü ve güvenliği, köleliğin, işkencenin ve insanlık dışı ceza ve muamelelerin yasaklanması, kişilik hakkı, eşitlik ve ayrım yasağı, keyfi tutuklama ve sürgün yasağı, doğru yargılama, suçsuzluk varsayımı ve suç ve ceza kurallarının geriye yürümemesi, özel yaşamın korunması, mülkiyet hakkı, düşünce, din, toplanma ve dernek hakları, serbestçe dolaşma ve yerleşme, sığınma, sığınmacı haklarını içermektedir. Demokrasi ilkesi, bildirgede özgün bir biçimde ifade edilmiştir. Bildirge sadece kişisel haklara değil (2-21), ekonomik, sosyal ve kültürel haklara da yer vermektedir (madde 22-27). Bildirgenin 28. maddesi, devletlere iç hukukta uygulama sorumluluğu getirmektedir. 30. madde ise özellikle devletlerin sınırlama yetkisine bir sınır getirmekte, sınırlama bahanesi ile özgürlüklerin yok edilmesini yasaklamaktadır. Evrensel insan hakları kuralları Kişisel ve Siyasal Haklar (1966) ile Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar (l 966) Sözleşmeleri‘nde ayrıntılandırılmıştır. Her iki sözleşmede de halkların kendi durumlarını belirleme hakkı ve ayrımcılık yasağı (ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi ve sair düşünce, ulusal veya da toplumsal köken, servet, soy ya da benzer durumların ayrım nedeni olmaması) ortak hükümler olarak yer almaktadır. Türkiye, 27 Mayıs 1949 yılında Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi‘ni Resmi Gazete‘de yayınlamış olmasına rağmen, Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesini imzalamamıştır. Birleşmiş Milletler, 50‘nin üzerinde kural, ilke, sözleşme, bildirge, statü ve protokole sahiptir.
Türkiye‘nin imzaladığı belgeler ise sadece 17 adettir. Bunlar;
- Birleşmiş Milletler Anlaşması 15 Ağustos 1945 tarihli yasa ile onaylanmıştır.
- İnsan Hakları Everensel Beyannamesi 10 Aralık 1948‘de imzalanmış 6 Nisan 1949‘da yürürlüğe girmiştir. Bakanlar Kurulu Kararı, bildirgenin yayımından sonra okullarda ve diğer öğretim müesseselerinde okutulması ve yorumlanmasını öngörmüştür
- 25 Mayıs 1959 tarihli Kadınların Siyasi Haklarına Dair Sözleşme - Türkiye 1959
- Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi (BM 1981 - Türkiye Haziran 1985))
- Jenosit‘in Önlenmesi ve Cezalandırılması Hakkında Sözleşme (BM 1948 - Türkiye Mart 1950
- Esaretin Men‘i Hakkında (25 Eylül 1926 tarihli) Mukavelename - Türkiye 8 Haziran 1933
- Kölelik, Köle Ticareti, Köleliğe Benzer Uygulama ve Geleneklerin Ortadan Kaldırılmasına Dair Ek Sözleşme - Türkiye 6.1.1964
- Mültecilerin Durumuna Dair Sözleşme - Türkiye 26 Ağustos 1961
- Çocuk Hakları Bildirgesi - BM: 20 Kasım 1989 - Türkiye 1995
- İşkence ve Başka Zalimce İnsanlık dışı ya da Onur kırıcı Davranış ya da Cezaya Karşı Sözleşme (BM: Haziran l987, Türkiye 25 Ocak 1988)
- Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 1948 - (çalışma politikasına ilişkin 122 no.lu sözleşme BM: 1964, 9.11.1976; 87 No.lu ILO sözleşmesi: örgütlenme özgürlüğü; 98 No.lu ILO sözleşmesi:Sendika kurma ve toplu pazarlık hakkı,
- Tarım İşçilerinin Dernek Kurma ve Birleşme Haklarına Dair 11 Sayılı Sözleşme (24 Ekim 1960, Türkiye 24 Ekim 1960)
- Örgütlenme ve Toplu Pazarlık ilkelerinin Uygulanmasına İlişkin 98 no.lu (ILO) Sözleşme, Sendika hakkını daha ileri düzeyde gerçekleştirme (18 temmuz 1951 - 8 Ağustos 1951)
- Zorla ya da Zorunlu Çalıştırma Yasağı BM 17 Ocak 1979 - Türkiye 14 Aralık 1960)
- Çalışma yasasında ayrımcılığın, özellikle kadınlara karşı ayrımcılığın kaldırılması amacıyla (ILO) tarafından benimsenen Çalışma ve Meslek Bakımından Ayrımcılığa ilişkin 111 no.lu sözleşme (BM: 15 Haziran 1960 - Türkiye: 13 Aralık 1966)
- Erkeklerle kadınların eşit değerde iş için eşit ücretlendirilmesine ilişkin 100 no.lu sözleşme (Türkiye: 13 Aralık 1966)
- İnsan Hakları Everensel Beyannamesi 10 Aralık 1948‘de imzalanmış 6 Nisan 1949‘da yürürlüğe girmiştir. Bakanlar Kurulu Kararı, bildirgenin yayımından sonra okullarda ve diğer öğretim müesseselerinde okutulması ve yorumlanmasını öngörmüştür
- 25 Mayıs 1959 tarihli Kadınların Siyasi Haklarına Dair Sözleşme - Türkiye 1959
- Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi (BM 1981 - Türkiye Haziran 1985))
- Jenosit‘in Önlenmesi ve Cezalandırılması Hakkında Sözleşme (BM 1948 - Türkiye Mart 1950
- Esaretin Men‘i Hakkında (25 Eylül 1926 tarihli) Mukavelename - Türkiye 8 Haziran 1933
- Kölelik, Köle Ticareti, Köleliğe Benzer Uygulama ve Geleneklerin Ortadan Kaldırılmasına Dair Ek Sözleşme - Türkiye 6.1.1964
- Mültecilerin Durumuna Dair Sözleşme - Türkiye 26 Ağustos 1961
- Çocuk Hakları Bildirgesi - BM: 20 Kasım 1989 - Türkiye 1995
- İşkence ve Başka Zalimce İnsanlık dışı ya da Onur kırıcı Davranış ya da Cezaya Karşı Sözleşme (BM: Haziran l987, Türkiye 25 Ocak 1988)
- Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 1948 - (çalışma politikasına ilişkin 122 no.lu sözleşme BM: 1964, 9.11.1976; 87 No.lu ILO sözleşmesi: örgütlenme özgürlüğü; 98 No.lu ILO sözleşmesi:Sendika kurma ve toplu pazarlık hakkı,
- Tarım İşçilerinin Dernek Kurma ve Birleşme Haklarına Dair 11 Sayılı Sözleşme (24 Ekim 1960, Türkiye 24 Ekim 1960)
- Örgütlenme ve Toplu Pazarlık ilkelerinin Uygulanmasına İlişkin 98 no.lu (ILO) Sözleşme, Sendika hakkını daha ileri düzeyde gerçekleştirme (18 temmuz 1951 - 8 Ağustos 1951)
- Zorla ya da Zorunlu Çalıştırma Yasağı BM 17 Ocak 1979 - Türkiye 14 Aralık 1960)
- Çalışma yasasında ayrımcılığın, özellikle kadınlara karşı ayrımcılığın kaldırılması amacıyla (ILO) tarafından benimsenen Çalışma ve Meslek Bakımından Ayrımcılığa ilişkin 111 no.lu sözleşme (BM: 15 Haziran 1960 - Türkiye: 13 Aralık 1966)
- Erkeklerle kadınların eşit değerde iş için eşit ücretlendirilmesine ilişkin 100 no.lu sözleşme (Türkiye: 13 Aralık 1966)
Yorum Gönder