İstanbul’un Bir Yüzü
(Refik Halid Karay)
Konu
Kitap Bütün Istanbul’un Iç Yüzünü Değil, Yalnizca Istanbul’da Yaşayan Bir Azinliğin Içyüzünü Gözler önüne Seriyor: Savaş Zenginleri, Karaborsacilar, Vurguncular, Türediler, Ittihat Ve Terakki’nin Adamlari… Istanbul’un ‘öteki Yüzü’, Yani Halk Yok Romanda.
Özet
Refik Halid, ‘bir Harp Zenginini’, Kani’yi, Tanitarak Başliyor Romanina. Kani, Ismet’e Nasil Zengin Olduğunu Anlatiyor: Beş Parasizdir. Askere Gitmeye Karar Verir. Bir Arkadaşina Rastlar; Arkadaşi, Kani’yi Alir, Harbiye Nezaretini Daire Daire Dolaşirlar; Kayitlar, Vesikalar, Muameleler…ertesi Gün Halep’e Yağ Toplamaya çikarlar Ve Bundan Sonra Zenginler Arasina Girmeye Başlar.ve Kani Sitem Ederek Kizginliğini Dile Getirir. ‘asil Kizdiğim Cihet Halkin Eski Zenginleri Sabir Edip Bizi çekemeyişi.’
Refik Halid Bu Bölümde Eski Devri (abdülhamit Zammanini) Anlatiyor. Az Sene Içinde Istanbul’un Cok Değiştiğini Ve Bir çok Inkilap’in Olduğunu Söylüyor.böylr Bir Nesil Olmadiklarini Anlatmaya çalişiyor Ve Hudutlarimizda Tecavüzsüz Yaşiyoruz Diyor.
Refik Halid Bu Bölümde Fikri Paşanin Konağini Ayrintilariyla Anlatiyor Ve Paşayla Ilgili Bir Kaç şey Ekliyor: ‘galiba O, Hiç Iş Yapmamak, Hiç Söze Karişmamakla Bu Mevkii Bulmuş.belki Memlekete Faydasi Hiç Olmamişti; Fakat Muhakkak Ki En Ufak Bir Zarari Bile Olmamişti. Paşa’nin Yakinlarini Anlatiyor Ve En Sonunda Da Paşa’nin 1908’ Den Sonraki Halini Anlatiyor.
Refik Halid Bu Bölümde Alti Portre çiziyor. Bunlarin Hepsi Birer Harp Zenginidir. ‘külhanbeyi Lütfi Pehlivan’: Sandiğa Girmiş, Pehlivanlik Etmiş, Ev Basmiş, Adam Vurmuş, Hamam Kapatmiş, Meyhane Yikmiş…gümrükte De Katip; Müdürlüğe Kadar çikmiş. Bir Kaç Yeri Kendi üzerine Geçirmiş Yok Bedeline.adam Kaçirmişlar Ve Yerine Kendisi Geçmiş.işte Bu Herif şimdi Bir Harpzengini.
Refik Halid, Harp Devrinin Hanimlari Adli Bölümde Kadinlarin Yaşamlarindaki Değişimleri Anlatiyor.iş Hayatina Girmiş Kadinlar; Sigara, Içki, Morfin Düşkünü Kadinlar; Siyasete Atilan Kadinlar; öğretmen Olan Genç Kizlar; ‘yeni Usul Bohçaci’… Sarayin Adami Olan Bir Haraççi… Ismet’in Bulunduğu Bir Düğünde Ticaret Yapan üç Kadin Var; Bunlar, Hat Komiserliğinde Memur Olan Bir Ihtiyat Zabiti’nin Peşini Birakmiyorlar, ümit Vermek Için Hoppaliklar, Hafiflikler Ediyorlardi. O, Kadinlara Karşi Acemi Görünüyordu; Iyice Avlamişlar, Kumpanyalarina Sokup Işlerini Gördürmeye Muvaffak Olmuşlardi; Vagon, Koli, Piyasa Kelimeleri Ile Dolu Ticari Bir Hasbihal Ediliyordu.
Refik Halid Eski Ve Yeni Istanbul Adli Son Bölümde Eski Istanbul’a Olan özlemini Anlatiyor Ve şöyle Diyor: ‘istanbul Daha Ziyade Eski Devirde(abdulhamit Zamani) şahsiyetli Ve Ehemmiyetli Idi. şimdi Ise Renksiz Ve Sefil…’
Ana Fikir
Şahıslar ve Olaylar
Kitapta Birbirinden Bağimsiz Bir çok Olaydan Bahsedilmekte; Fakat, Ayni Konudan Bahsedilmektedir.
Ismet : Romanin Anlaticisi.
Kani : çocukluk Arkadaşi
Kani’nin Annesi : Kibar Dalkavuğu
Fikrii : Fikri Paşa
Hanimefendi : Paşa’nin Kayinvalidesi
Dilara : Paşa’nin Karisi
Ragibe – şadiye :kizlari
Lütfi Pehlivan : Külhanbeyi, Savaş Zengini
Ahmet Bey : Sarayin Hafiyelerinden Biri
Zal Bey : Sarayin Adami (her Yeri Haraca Kesti)
Yazar Hakkında Bilgi
Refik Halid Karay
(istanbul 1888-istanbul 1965) Türk Romancisi, Hikayecisi Ve Yazari. Ilk öğrenimini Vezneciler’de Ve Göztepe’de Tamamladi, Daha Sonra Galatasaray’da (1900-1906), Bir Yilda (1907) Hukuk Mektebi’nde Okudu. 2 Nci Meşrutiyet’in Ilanindan Sonra Gazateciliğe Başladi (tercüman-i Hakikat). Kalem Ve Cem Dergilerinde Yazilar Yazdi. 1909’da Fecri Ati Topluluğuna Katildi. 1912’de Beyoğlu Belediye Başkatibi Oldu Ve Bir Sene Sonra Iktidara Gelen Ittihatçilar Tarafindan Beş Yil Sürgüne Gönderildi. Anadolu’da Başlayan Milli Mücadele Hareketi’ne Aleyhtar Olmuş, Bu Yüzdenmilli Hükümet’in Sürgünüyle 9 Kasim 1922’de Yurdu Terk Etmiştir.1938’de çikan Af Ile Yurda Geri Dönmüştür.
Açik, Sade, Terkipsiz Bir Dille Yazan, Roman Ve Hikayeleri Kadar Mizah Ve Taşlamalari Ile De ün Kazanan Karay’in Başlica Eserleri şunlardir: Sakin Aldanma, Inanma, Kanma, üç Nesil-üç Hayat, Memleket Hikayeleri, Bir Içim Su, Gurbet Hikayeleri, Bu Bizim Hayatimiz, Sonuncu Kadeh, Dört Yaprakli Yonca,ekmek Elden, Su Gölden.
Yorum Gönder