TEVFİK FİKRET BALIKÇILAR MANZUMESİNİN TEMASI,AÇIKLAMASI, TÜM BİLGİLER...

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><div><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>BALIKÇILAR</b></span></div><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bugün açız yine evlatlarım, diyordu peder, <br />Bugün açız yine; lâkin yarın, ümid ederim, <br />Sular biraz daha sakinleşir... Ne çare, kader! <br /><a name="more"></a><br />- Hayır, sular ne kadar coşkun olsa ben giderim <br />Diyordu oğlu, yarın sen biraz ninemle otur; <br />Zavallıcık yine kaç gündür işte hasta... <br /><br />- Olur; <br />Biraz da sen çalış oğlum, biraz da sen çabala; <br />Ninen baban, iki miskin, biz artık ölmeliyiz... <br />Cocuk düşündü şikayetli bir nazarla: - Ya biz, <br />Ya ben nasıl yaşarım siz ölürseniz? </span><div><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div><div><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><a href="http://www.edebiyatfatihi.net/2013/04/tevfik-fikret-balikcilar-manzumesinin.html">MANZUMENİN TAMAMI VE AYRINTILI İNCELEMESİ İÇİN TIKLAYINIZ</a></span></div><div><img height="145" src="http://3.bp.blogspot.com/-r3obQ8HkwEI/UXbhaNgGLeI/AAAAAAAAEPA/m9npW3WUBDg/s200/KARAKOYDE-BALIKCILAR-RESSAM-TABLO-TEBRIK-KARTI__23749089_0.jpg" width="200" /></div></div>

TEVFİK FİKRET BALIKÇILAR MANZUMESİNİN TEMASI,AÇIKLAMASI, TÜM BİLGİLER...

BALIKÇILAR Bugün açız yine evlatlarım, diyordu peder, Bugün açız yine; lâkin yarın, ümid ederim, Sular biraz daha sakinleşir... Ne çare, kad...

Devamı »

MEHLİKA SULTAN ŞİİRİNDEKİ SEMBOLİK ANLAMLAR

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><strong><span style="font-size: 14px;">Yahya Kemal’in Mehlika’sı Bize Ne Anlatıyor?</span></strong></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><b><span style="color: red;"> YAZAR:Arife Haskuka</span></b></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">Böyle bir konu hakkında pek çok şey yazılabilir. Araştırma deyin, şiir tahlili deyin, deneme deyin. İster ilmî olsun ister edebî. Önemli olan Yahya Kemal Beyatlı gibi Edebiyatımızın pek değerli bir şahsiyetin, insanın dünyevi hayattaki mücadelesini şiire aşk konusu vasıtasıyla ustalıkla aktarmasını anlamaktır. “Mehlika Sultan”  şiirinin tahliline geçmeden önce, Yahya Kemal’in şiir dünyasına kısaca bir göz atalım.</span></div><a name="more"></a><br /><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">Bilindiği gibi, Yahya Kemal’deki sanatçı kişiliğinin en belirgin tarafı şiire ve kendi şairliğine duyduğu saygıda görülür. Zira “Şiir benim namusumdur!” cümlesini kuran biri, onun için şiirin ne demek olduğunu zaten bize en güzel bir şekilde anlatıyor. Mükemmeliyeti bir ilke olarak benimseyen üstat, başından beri az ve öz yazmak, sanatta acelesiz ve vefalı olmak gerektiğini söyler.</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">Yahya Kemal, yazılan değil, söylenen şiir peşindedir. Hatta bu nedenle Tevfik Fikret’in sanatını “Söylemiş ve dinlenen bir şiir değil de bilakis, yazılan ve okunan bir şiir” sözleriyle yargıladığı da görülür. Kısacası şiirlerinin kitaplarda değil, dillerde olmasını ister. Şiirlerinde çoğu zaman mekândan kaçmış, masala sığınmış görülür. Soyut ve müphem birkaç kelimeyle bizi masal âlemine çeker. Örneğin “Mehlika Sultan”, “Leylâ”, “Güftesiz Beste” gibi şiirlerinde doğrudan doğruya masal motiflerini kullanmaktan başka, diğer şiirlerine de masalımsı bir hava vermiştir.</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">Yahya Kemal, Nedim’in “Sözü az söyle, güzel söyle” fikrine candan bağlıdır. Kendisine göre şiirde söylenenden çok, söyleyiş önemlidir. Bunun beraberinde “Musikiden başka türlü bir musikidir… Şiirde nefes ve ses iki esaslı unsurdur. Mısranın ayakları yerden kopmazsa ve uçmazsa, kulağı bir ses gibi doldurmazsa, halis şiir değildir” iddiasını öne sürmüştür.</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">Ve “Mehlika Sultan”…</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Mehlika Sultan'a âşık yedi genç</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Gece şehrin kapısından çıktı:</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Mehlika Sultan'a âşık yedi genç</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Kara sevdalı birer âşıktı.</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Bir hayâlet gibi dünya güzeli</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Girdiğinden beri rü'yâlarına;</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Hepsi meshûr, o muammâ güzeli</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Gittiler görmeye Kaf dağlarına.</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Hepsi, sırtında aba, günlerce</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Gittiler içleri hicranla dolu;</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Her günün ufkunu sardıkça gece</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Dediler: ''Belki bu son akşamdır''</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Bu emel gurbetinin yoktur ucu;</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Daimâ yollar uzar, kalp üzülür:</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Ömrü oldukça yürür her yolcu,</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Varmadan menzile bir yerde ölür.</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Mehlika'nın kara sevdalıları</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Vardılar çıkrığı yok bir kuyuya,</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Mehlika'nın kara sevdalıları</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Baktılar korkulu gözlerle suya.</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Gördüler: ''Aynada bir gizli cihân…</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Ufku çepçevre ölüm servileri.''</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Sandılar doğdu içinden bir ân</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>O, uzun gözlü, uzun saçlı peri.</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Bu hâzin yolcuların en küçüğü</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Bir zaman baktı o viran kuyuya.</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Ve neden sonra gümüş bir yüzüğü</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Parmağından sıyırıp attı suya.</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Su çekilmiş gibi rü'yâ oldu!</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Erdiler yolculuğun son demine;</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Bir hayâl âlemi peydâ oldu</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Göçtüler hep o hayâl âlemine.</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Mehlika Sultan'a âşık yedi genç</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Seneler geçti, henüz gelmediler;</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Mehlika Sultan'a âşık yedi genç</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Oradan gelmeyecekmiş dediler!</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">Yahya Kemal Beyatlı</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">Görüldü gibi şiir dokuz dörtlük, otuz iki mısradan oluşmaktadır… İlk okunduğunda şiirin teması bir aşk hikâyesinden ibarettir. Mehlika Sultan’ı rüyalarında gören yedi genç, âşık olup iflah olmaz hale gelirler. Böylece Kaf Dağı’nın ardında bulunduğu rivayet edilen Mehlika Sultan’ı bulmak için yola çıkarlar. Yol bitmek bilmez. Gençler ümitlerini kaybetmeden, durmadan yürürler. Mehlikalarına kavuşacaklardır, öyle zannederler. Ne var ki yolda bir kaya kuyuyla karşılaşan gençler, kuyudaki suya bakarlar. İçlerinden en küçüğü parmağındaki gümüş yüzüğü çıkarıp suya atar. Su bir rüya olup, hayal âlemine dönüşür. Gençler o aleme göçüp bir daha geri dönmemek üzere ortadan kaybolurlar.</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">Şu halde şiir, bize konusu aşk olan manzum bir hikâyeyi, masalı anlatmaktadır. En azından şiirin birinci zemini bunu göstermektedir. Ancak bir dörtlük var ki hem şiirin kronolojisini bozuyor, hem de içinde bize asıl anlatılmak isteneni barındırıyor:</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; margin-left: 36pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>“Bu emel gurbetinin yoktur ucu;</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; margin-left: 36pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em> Daimâ yollar uzar, kalp üzülür:</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; margin-left: 36pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em> Ömrü oldukça yürür her yolcu,</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; margin-left: 36pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><em>Varmadan menzile bir yerde ölür.”</em></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; margin-left: 36pt; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">               İyi bir göz, yukarıdaki mısralarda bulunan alegorik unsurları rahatlıkla görebilir. Üstat, “Emel gurbeti” derken, aslında insanoğlunun hayattaki isteklerinin sürecini anlatmak istiyor. Beraberinde, bu süreçte insanın her olumsuzluğa rağmen yola devam edişini, sonunda ölüme teslim oluşunu anlatıyor.</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">               Şiirdeki alegorik unsurları listeleyecek olursak, şiirdeki :</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">              </span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">·         Yedi genç: İnsanoğlu</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">·         Mehlika Sultan: İnsanın arzu ve istekleri</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">·         Mehlika Sultan’a duyulan aşk: İnsanın istek ve arzularına ulaşma ihtirası</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">·         Emel gurbeti: Hayatın kendisi</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">·         Kuyu: Ölüm veya kabir</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">·         Gümüş yüzük: İnsanın maddiyata verdiği önem</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">·         Hayal âlemi, rüya: Ahiret, uhrevi dünya</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><br /></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">               Şimdi; şiiri bu alegorik unsurların doğrultusunda inceleyecek olursak, Yahya Kemal’in şiiri altında nasıl bir fikir sisteminin yattığını rahatlıkla görebiliriz.</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">               İnsanoğlu hayata geldikten sonra istekleri de başlar. Fıtratında olan bir şeydir ya, sürekli memnuniyetsizdir. Hayat denen zorlu yolda, istekleri ve arzuları peşinden gider. Çoğu kez isteklerine kavuşamaz, ancak hep ümitlidir. Yola devam eder… Her türlü engeli aşar, yine de istek ve arzularının sonu yoktur. İstediği noktaya varacağını sanırken, sona gelir. Hayatın belki de en büyük, inkâr edilemez gerçeği olan ölümle karşılaşır. Ve maddiyatı dünyada bırakıp, ahrete göçer.</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;">               Yukarıda da söylendiği gibi, apaçık görülmektedir ki Yahya Kemal’in şiirleri altında yatan büyük bir dünya var. Kitaplarda durması değil, dillerde dolanması değer şiirler…</span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px;"><b><span style="color: red;">yazı kaynağı:</span></b><a href="http://sanatalemi.net/">sanatalemi.net</a></span></div><div style="background-color: white; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; text-align: justify;"><img height="150" src="http://ankakedisi.files.wordpress.com/2011/10/yahya-kemal-beyatli-mehlika-sultan-acik-renk.jpg" width="200" /></div></div>

MEHLİKA SULTAN ŞİİRİNDEKİ SEMBOLİK ANLAMLAR

Yahya Kemal’in Mehlika’sı Bize Ne Anlatıyor?  YAZAR:Arife Haskuka Böyle bir konu hakkında pek çok şey yazılabilir. Araştırma deyin, şiir tah...

Devamı »

YAHYA KEMAL MEHLİKA SULTAN ŞİİRİNİN TAHLİLİ...

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><b><span style="color: red;">MEHLİKA SULTAN VE YAHYA KEMAL</span></b><br /><b><span style="color: red;">yazı kaynağı: Kemal Y. Aren</span></b><br /><span style="color: red;"><b><a href="http://www.kubbealti.org.tr/files/2008ekim.pdf">http://www.kubbealti.org.tr/files/2008ekim.pdf</a></b></span><br />Mehlika Sultan kim mi?<br />“Mânâ fî batn-ı şâir...”<br />Mânâ şâirin karnındadır, demişler!<br />Mehlika Sultan, Yahyâ Kemal‟in şiirleştirdiği bir masal kahra-mânı.<br />Şiirin tam metnini aşağıda görüyorsunuz.<br /><a name="more"></a><br /><pre><span new="" roman="" style="color: red; font-family: Times; font-size: medium;">MEHLİKA SULTAN</span></pre><pre><span new="" roman="" style="font-family: Times; font-size: medium;">Mehlika Sultan'a âşık yedi genç <br />Gece şehrin kapısından çıktı: <br />Mehlika Sultan'a âşık yedi genç <br />Kara sevdalı birer âşıktı. <br /><br />Bir hayâlet gibi dünya güzeli <br />Girdiğinden beri rü'yâlarına; <br />Hepsi meshûr, o muammâ güzeli <br />Gittiler görmeye Kaf dağlarına. <br /><br />Hepsi, sırtında aba, günlerce <br />Gittiler içleri hicranla dolu; <br />Her günün ufkunu sardıkça gece <br />Dediler: ''Belki bu son akşamdır'' <br /><br />Bu emel gurbetinin yoktur ucu; <br />Daimâ yollar uzar, kalp üzülür: <br />Ömrü oldukça yürür her yolcu, <br />Varmadan menzile bir yerde ölür. <br /><br />Mehlika'nın kara sevdalıları <br />Vardılar çıkrığı yok bir kuyuya, <br />Mehlika'nın kara sevdalıları <br />Baktılar korkulu gözlerle suya. <br /><br />Gördüler: ''Aynada bir gizli cihân.. <br />Ufku çepçevre ölüm servileri.....'' <br />Sandılar doğdu içinden bir ân <br />O, uzun gözlü, uzun saçlı peri. <br /><br />Bu hâzin yolcuların en küçüğü <br />Bir zaman baktı o viran kuyuya. <br />Ve neden sonra gümüş bir yüzüğü <br />Parmağından sıyırıp attı suya. <br /><br />Su çekilmiş gibi rü'yâ oldu!.. <br />Erdiler yolculuğun son demine; <br />Bir hayâl âlemi peydâ oldu <br />Göçtüler hep o hayâl âlemine. <br /><br />Mehlika Sultan'a âşık yedi genç <br />Seneler geçti, henüz gelmediler; <br />Mehlika Sultan'a âşık yedi genç <br />Oradan gelmeyecekmiş dediler!.</span><blockquote><br /><pre><a href="http://www.siir.gen.tr/siir/y/yahya_kemal_beyatli/index.html" style="text-decoration: none;"><span new="" roman="" style="font-family: Times; font-size: medium;"><br />Yahya Kemal BEYATLI</span></a></pre></blockquote><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Yahyâ Kemâl bu şiiri 1919 Şubatı‟nda yayınlamış. Ama, diyor araştırmacılar, şiirin altında 1907 Café Vachette, notu var. Demek ki şiir Paris‟te yazılmış. Neden neşri için on iki sene beklemiş? Neden olacak, klasik Yahyâ Kemal davranışı.. Geçelim... Mehlika Sultan kim veya ne? Neşrinden bu güne kadar araştırmacılar, münekkitler, Yahyâ Kemal şârihleri, çeşitli yorumlar getirmişler ama, bunların hiç birine şâirden olumlu ya da olumsuz bir işâret gelmemiş!.. Şu halde Meh-lika Sultan‟ın asıl hüviyeti şâirin karnında kalmış, demek zorunda-yız... Bu, bir anlamda, siz hangi niyetle okursanız, odur, demek olu-yor ki, bence güzel olan da bu!.. Efendim, şiirde Mehlika Sultan ana kahraman değil, sâdece ko-nu mankeni... Esrarlı bir güzelliği vardır ama, dilsiz-ağızsız bir var-lıktır. Asıl kahramanlar, o Mehlika Sultan‟a âşık yedi gençtir. Ne-dense bunlar üzerinde pek durulmaz!.. Halbuki masalın kurgusunu onlar sürüklemektedir. Gece şehrin kapısından çıkarlar... Neden gece? Her halde gittiklerini kimse görmesin diye!.. Yedisi de bu es-rarlı güzeli rüyâlarında görmüşler, sevdâlanmışlar, hatta kara sev-dâlı olmuşlar ve onu bulmak için Kaf Dağı‟na doğru yola koyul-muşlar. Onlardan başkaları da bu yola çıkıyormuş, ama herkes yarı yolda, menzile varmadan bir yerlerde ölüp kalıyormuş. Ama bizim masalımızın kahramanları bu emel gurbetinden kurtulmak azmiyle, hep bu belki de son akşam, diyerek, içleri hicranla dolu yola devam etmişler. Emelleri sevdiklerine kavuşmak, yâni vatan-ı aslîleri sevgi-linin diyârı... Hal böyle olunca bulundukları yer elbette gurbettir. Bir an evvel bundan kurtulmak istiyorlar, ne var ki, yollar uzuyor, kalpleri üzgündür, yolculuk devam eder. Evet, esas kahramanlarımızı tanımaya devam edelim:</span></pre><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bunlar yedilerdir... Yâni üçler, yediler, kırklar deyiminin ortan-cası. Bu yola düşenler üçler kadar az değil, ama kırklar kadar da çok değil, orta bir grup... Sırtlarında aba varmış. Aba, fakir elbisesidir. Daha ziyâde der-vişler giyer... Bulundukları hâlî „emel gurbeti‟ sayıyorlar. Devamlı yürüyor-lar. Bu yolculuğun sonunda „Mehlika Sultan‟ var. Ve, Mehlika‟nın kara sevdâlıları sonunda „çıkrığı olmayan bir kuyuya‟ varırlar. Eyvah, bu korkunç bir şey!.. Kuyu olur da çıkrığı olmaz mı? „Çıkrığı yok bir kuyu‟ felâket ha-bercisi. Su içemeyecekler, demek ki... Halbuki yolcuların en muhtaç oldukları sudur. Masallar devrinin yolcuları, yol boyunca hep su arar-lar. Bu, ya bir pınar başıdır, ya da bir kuyu. Orada oturur, biraz nefes-lenir, kendilerine gelir gibi olunca toparlanıp yollarına devam ederler. Peki, şimdi ne olacak? Bir kuyu buldular, ama çıkrığı yok!. Su içemeyecekler... Susuzluktan kavrulup gidecekler... İşte bu korku ile eğilip kuyunun içine bakıyorlar: Bir de ne görsünler, suyun ayna kesilen yüzünde bir gizli cihan ve etrâfı ölüm servileriyle çevrili, o cihânın içinde uzun <br />gözlü, uzun saçlı sevgililerini görür gibi oldu-lar. Korktular, ürperdiler, <br />ama, en küçükleri: “Ben bedel ödemeye râzıyım” anlamına gelecek bir <br />tavırla parmağındaki gümüş yüzüğü çıkarıp suya atar, bu davranış büyünün <br />anahtarı gibidir, nitekim su çekilir, bir hayâl âlemi peydâ olur, <br />kahramanlarımızın hepsi o hayâl âlemine dalarlar. Onların bu <br />macerâlarından haberli olanlar, bu ye-di gencin o âlemden <br />dönmeyeceklerini söylüyorlarmış.<br />Masalın bitiş kısmı bana „Fâreli Köyün Kavalcısı‟nı düşündür-dü.</span><br /><div><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><div>Neyse!.. Burada ince bir nokta dikkatimi çekti: Baştan beri „Sul-tan‟</div><div>sıfatıyla yâdettiği bu esrarlı güzele şâir, sona gelindiğinde „Mehlika‟</div><div>demeye başladı. Mehlika, yâni, mahallenin ablası gibi bir söyleyiş... Tıpkı </div><div>yıllar sonra Ahmet Muhip Dranas da, şiirine konu edindiği böyle bir </div><div>mahalle güzeline „Fahriye Abla‟ demişti. Onu hatırladım. „Dranas, hiç </div><div>değilse bir „ablalık‟ sıfatı eklemişti. Yahyâ Kemal ise kendisini bir türlü ele </div><div>vermeyen bu esrârengiz güzele o kadar kızmış olmalı ki „Mehlika‟ deyip </div><div>kestirip atmış. Yedi gence de „kara sevdâlı‟ yaftasını kondurup, bu </div><div>kapıldıkları boş hayâlden dolayı onları mâzur görme yoluna gitmiş.</div><div>Evet, başta da dediğim gibi, bu yedi genç masalın ana kahramâ-nı </div><div>durumunda. Kara sevdâlı-mara sevdalı, ne olursa olsun, bir im-kânsızı </div><div>başarmak için yola çıkıyorlar ve bu uğurda ölümü göze alı-yorlar. Bu </div><div>mühim!..</div><div>„Mehlika Sultan‟ şiirinde hayâl edilen macerânın bir benzerini yıllar </div><div>sonra Arif Nihat Asya “Destan” adlı manzûmesinde tekrarlar:</div><div>„DESTAN‟dan:</div><div>Gönül vermişler aya;</div><div>Hükmetmişler toprağa, suya...</div><div>Tanrı‟yla akrabâlıkları</div><div>Yakındanmış.</div><div>Zembereğini kuran</div><div>Onlarmış bu dünyânın...</div><div>Onlar ki, kurt doğuran</div><div>Obaların soyundanmış.</div><div>Ve, zaferler getiren at</div><div><br /></div>Dikkat edilirse burada da yollara düşenler vardır, ama bunlar bir <br />hayâle değil, zafere koşuyorlar. Bunlar da ay‟a gönül vermişler. Tıpkı <br />Mehlika‟nın kara sevdâlıları gibi. Ama onlardan ne kadar farklıdırlar: <br />Bunlar suya, toprağa hükmediyorlar, tâbi olmuyorlar. Üstelik Tanrı‟ya da <br />yakın akraba imişler. Mehlika‟nın kara sevdâlı-larının içleri hicranla dolu </span></div><div><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><div>olduğu için, kalpleri üzgün, yolları uza-dıkça uzuyor ve, her an </div><div>başarısızlık, yarı yolda kalakalmak söz ko-nusu. Ârif Nihat Asya‟nın </div><div>destanlar yaratan gençleri ise „dünyânın zembereğini‟ kuruyorlar!.. </div><div>Zemberek kelimesini gençler bilmeyebi-lir, şâir, dünyânın gündemini onlar</div><div>oluşturuyorlardı, diyor!... Ta-savvur buyurun nasıl bir kudrete mâlik </div><div>imişler!.. Allah Allah!... Ve, bindikleri atların nalları altından imiş!... Şu </div><div>ihtişâma bakınız!.. İn-sanın gözleri kamaşıyor. Elbette bu gençler gece </div><div>karanlığında değil, şafak kızıllığında yollara düşerler... Yahyâ Kemal‟in </div><div>gençlerinin yü-züğü ise sâdece gümüştendir. Basit bir gümüş parçası...</div><div>Atlarının nalları altından olanlar zaferler getiriyorlarmış, diğer-leri ise </div><div>bir hayâl âlemine dalıp gidiyorlar.</div><div><br /></div><div><div>Heyhât!..</div><div>*</div><div>Aziz okuyucularım, burada biraz durup, Ahmet Mithat Efen-di‟vâri bir </div><div>deyişle, şöyle söylemek istiyorum:</div><div>Bu nazmını şâir-i güzîdemiz Yahyâ Kemal Bey merhum, zamâ-nın </div><div>modasına uyarak yazmıştır. Zîra o yıllarda Alman, İngiliz, Fran-sız şâir ve </div><div>yazarları da manzum ve mensur masallar yazıyorlardı. Bizde de Ziyâ </div><div>Gökalp, Tevfik Fikret ve daha şu anda isimlerini ha-tırlayamadığım başka </div><div>edip ve şuara dahi masallar dünyâsından ilhamlar topluyorlardı.</div><div>Ne var ki bunların bence en güzeli ve şâirânesi Mehlika Sultan‟-dır. </div><div>Neden derseniz, Yahyâ Kemal merhum bu nazma öyle güzellik-ler katmış </div><div>ki her okuyan onda kendi Mehlika‟sını tahayyül eder; okurken sesine </div><div>elinde olmadan bir halâvet verir, Kaf Dağı‟na doğru yola çıkmış </div><div>gençlerden birinin yerine muhtemelen en küçüğün yeri-ne, kendini koyar, o </div><div>uzun gözlü, uzun saçlı güzeli aramaya gittiğini hayâl eder.</div></div><div><br /></div><div><div>Bütün bunları niçin anlatıyorum? Şunun için: 1900‟lü yılların ba-şında </div><div>dünya ve bilhassa Türk toplumu bir ahlâk ve eğitim buhrânı ya-şıyordu. </div><div>Pozitivizm ve materyalizm bütün insanlığın üzerine bir kara-basan gibi </div><div>çökmüş, dînî inançlar ve romantizm alay konusu edilmiş, insanlar hayal </div><div>kuramaz hâle gelmişler, suyu çekilmiş birer musluk gibi tıslamaya başlamışlar. </div><div>Ruhlarının yumuşaması için şiir istiyorlar. Şâirâ-ne bir hayat özlüyorlar ama </div><div>yok!.. Ufuklar çöl sarısı, günlük hayat ise sası. Tatsız tuzsuz bir debeleniş, bir </div><div>sürükleniş! Nitekim bu mâneviyât yoksulluğu 1914‟te başlayıp 1918‟de bittiği </div><div>zaman 25 milyon cana mâl olacak 1. Dünyâ Savaşı‟nı doğuracaktır.</div><div>İşte 20. Asrın başlarında Almanya‟da Grimm Kardeşler; Danimar-ka‟da </div><div>Andersen; Norveç‟te Selma Lögerlöf; İsviçre‟de Eleanor H. Por-ter ve </div><div>Johanna Spry, klasik çocuk edebiyatını başlattılar. Bu dâhi ka-lemler </div><div>büyüklerden ümidi kesmişlerdi. Çocukların tab‟ında vâr olan hayal etme </div><div>gücünü kullanarak, tabiat sevgisi ile berâber en saf, en te-miz insânî </div><div>duyguları, insanlara hizmet şuurunu aşılamaya çalışıyorlardı.</div><div>*</div><div>Yahyâ Kemal‟in Mehlika Sultan‟ı elbette bir çocuk edebiyâtı mah-sûlü </div><div>değildir. Olsa olsa Yahyâ Kemâl‟in rûhunun çocuk kalmış yanının</div><div>tezâhürüdür. Anonim Türk Masalları‟ndan motifler taşımaktadır: Kaf</div></div><div><div>Dağları, aba, yer altında bir gizli cihan, yolcuların en küçüğü (ki, küçük</div><div>şehzâde figürünü hatırlatıyor) gibi... Yahyâ Kemal 1919‟larda bu ma-salı </div><div>neşretmekle, hem insanlığın içinde bulunduğu ümitsizlikleri, bu-nalımları, </div><div>hem de „bir gizli cihan‟ bulma hayâlini ifâde etmiş.</div><div>*</div><div>Elbette, millî bütünlüğün oluşmasında masalların, destanların, </div><div>ninnilerin ve türkülerin, kısacası anonim halk edebiyâtının çok büyük rolü </div><div>vardır. Bizzat kendi müşâhedelerimden birini burada nakletmek isterim:</div><div>Çocuk hâfızamda, anneannemden dinlediğim bir nefis masal vardır: </div><div>„Kara Yılan‟ masalı!... Kötü ruhlu, kötü kalpli bir üvey anne, </div><div>mevcûdiyetine tahammül edemediği üvey kızını çeşitli desîselerle ortadan </div><div>kaldırmak ister. Kızın, ölmüş annesinin rûhâniyetinden istimdat etmesi -bir </div><div>mânâda kökünden, atasından yardım alması- onu üvey annenin </div><div>tuzaklarından kurtardığı gibi, sonunda dünya saâdetlerinin en yücesine </div><div>ulaştırır.</div><div>İşte bu masalı ben yıllar sonra Eflâtun Cem Güney‟in2 masalları içinde </div><div>buldum. Birebir aynı idi. Bu ayniyete dikkatinizi çekmek iste-rim: </div><div>Anneannem doğma büyüme Manisalı bir ümmî kadın. Manisa dışına hayâtı </div><div>boyunca hemen hemen hiç çıkmamış. Eflâtun Cem‟in masallar derlediği </div><div>Sivaslı masalcı nine de öyle: O da hayâtı boyunca Sivas‟tan dışarı </div><div>çıkmamış ümmî bir hâtun. O yılların hayat nizâmı öyle idi: İnsanlar pek </div><div>mühim bir mecbûriyet olmadıkça hayatlarını doğup büyüdükleri yerde </div><div>tamamlarlar, taşra çıkmayı akıllarından geçirmezlerdi. O halde bir </div><div>Manisalının dilindeki masal nasıl oluyor-du da bir Sivaslı ninenin dilinde </div><div>vücut buluyordu? İşte bu oluş millî bütünlüğü sağlayan unsur idi. Ve, </div><div>insanlar aynı ahlâk prensiplerini bu anonim halk edebiyâtı yoluyla </div><div>kazanıyorlardı. Meselâ Eflâtun Cem, masalın bir yerinde anlatımı durdurur, </div><div>masalcı ninenin ağzından: “Kız, Fadik gelin! Burayı iyi dinle, senin de </div><div>üveylerin var, onları kendi evlâtlarından ayırırsan sonra başına neler gelir, </div><div>gördün. Ona göre!..” diye bir ahlâk dersi verir. Bu bir eğitimdir, hem de </div><div>büyüklerin eğitimi. Sinemanın, televizyonun, hâsılı bugünkü sesli, görüntülü </div><div>eğlence vâsıtalarının olmadığı devirlerde insanlar bu yolla eğitiliyor, ferdiyet </div><div>tekliğinden millet bütünlüğüne yükseliyorlardı. Çocukların da hâfızalarına bu</div></div><div><div>Nitekim, Yahyâ Kemal, yıllar sonra naklettiği hâtıralarında: “Millî </div><div>benliğimin tekevvününde, çocukluğumda uşağımız Süleyman Ağa‟dan </div><div>dinlediğim Battal Gāzi Destanları‟nın, Sultan Murat Efen-dimizin </div><div>gazâlarının, annemin namazlardan sonra okuduğu Ahme-diye, </div><div>Muhammediye kıssalarının, Yûnus ilâhilerinin hatırlanması-nın büyük rolü </div><div>oldu.” der.</div><div>Evet, bu, millî benliğin tekevvünü hâdisesidir.</div></div><div><div>İşte Mehlika Sultan da bana göre olsa olsa böyle bir özlemin </div><div>mahsûlüdür. Bilmem haksız mıyım?</div><div>Sözün Sonu: Fuzûlî‟nin bir beytini hatırladım:</div><div>Fâriğ etti mihrin özge mehlikalardan beni </div><div>Hırz imiş aşkın senin saklar belâlardan beni</div><div>(Senin güneşinin ışığı beni başka ay yüzlülerden uzak tuttu. Meğer </div><div>senin aşkın beni belâlardan koruyan bir muska imiş.)</div><div>Ey benim Mehlika‟m:</div><div>Senin aşkın da beni başka başka mehlikalardan korudu. </div><div>Rabbime sonsuz hamd ü senâlar!...</div></div><div><br /></div><div><div style="font-family: 'Times New Roman';"><b><span style="color: red;">yazı kaynağı: Kemal Y. Aren</span></b></div><div style="font-family: 'Times New Roman';"><span style="color: red;"><b><a href="http://www.kubbealti.org.tr/files/2008ekim.pdf">http://www.kubbealti.org.tr/files/2008ekim.pdf</a></b></span></div><div style="font-family: 'Times New Roman';"><img height="300" src="http://ankakedisi.files.wordpress.com/2011/10/yahya-kemal-beyatli-mehlika-sultan-acik-renk.jpg" width="400" /></div></div></span></div></div>

YAHYA KEMAL MEHLİKA SULTAN ŞİİRİNİN TAHLİLİ...

MEHLİKA SULTAN VE YAHYA KEMAL yazı kaynağı: Kemal Y. Aren http://www.kubbealti.org.tr/files/2008ekim.pdf Mehlika Sultan kim mi? “Mânâ fî bat...

Devamı »

CAHİT KÜLEBİ "HİKAYE" ŞİİRİNİN TAHLİLİ

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><h3 class="post-title entry-title" itemprop="name" style="background-color: white; color: #cc6600; font-family: Georgia, serif; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 1.4em; margin: 0.25em 0px 0px; padding: 0px 0px 4px;">Şiir Tahlili...</h3><h3 class="post-title entry-title" itemprop="name" style="background-color: white; color: #cc6600; font-family: Georgia, serif; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 1.4em; margin: 0.25em 0px 0px; padding: 0px 0px 4px;"> Hikâye, Cahit Külebi</h3><div class="post-header" style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 13px;"><div class="post-header-line-1"></div></div><div class="post-body entry-content" id="post-body-8477497061851538554" itemprop="description articleBody" style="background-color: white; line-height: 1.6em; margin: 0px 0px 0.75em;"><div class="MsoNormal" style="font-family: Georgia, serif; font-size: 13px;"><i><span style="font-family: Arial; font-size: 13.5pt;"><b><span style="color: blue;">Hikâye</span></b><span style="color: #333333;"><o:p></o:p></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 13px;"><i><span style="font-family: Arial; font-size: 13.5pt;">Senin dudakların pembe<br />Ellerin beyaz<br />Al tut ellerimi bebek<br />Tut biraz!</span></i><o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 13px;"><i><span style="font-family: Arial; font-size: 13.5pt;">Benim doğduğum köylerde<br />Ceviz ağaçları yoktu,<br />Ben bu yüzden serinliğe hasretim<br />Okşa biraz!</span></i><o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 13px;"><i><span style="font-family: Arial; font-size: 13.5pt;">Benim doğduğum köylerde<br />Buğday tarlaları yoktu,<br />Dağıt saçlarını bebek<br />Savur biraz!</span></i><span style="font-size: 14pt;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 13px;"><i><span style="font-family: Arial; font-size: 13.5pt;">Benim doğduğum köyleri<br />Akşamları eşkıyalar basardı,<br />Ben bu yüzden yalnızlığı hiç sevmem<br />Konuş biraz!</span></i><o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 13px;"><i><span style="font-family: Arial; font-size: 13.5pt;">Benim doğduğum köylerde<br />Kuzey rüzgârları eserdi<br />Hep bu yüzden dudaklarım çatlaktır<br />Öp biraz!</span></i><o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Georgia, serif; font-size: 13px;"><i><span style="font-family: Arial; font-size: 13.5pt;">Sen Türkiye gibi aydınlık ve güzelsin!<br />Benim doğduğum köyler de güzeldi.<br />Sen de anlat doğduğun yerleri,<br />Anlat biraz!<a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftn1" name="_ftnref1" style="color: #999999; text-decoration: none;" title=""><span class="MsoFootnoteReference">*</span></a></span></i><span style="font-size: 14pt;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="font-family: Georgia, serif; font-size: 13px; text-align: justify;"><span style="font-size: 14pt;"><span style="color: red;"><b></b></span></span></div><a name="more"></a><span style="color: red;"><b><br /></b></span><br /><div class="MsoNormal"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><span style="color: red;"><b>1-İÇERİK-KONU:</b></span><span style="color: #333333;"><o:p></o:p><o:p></o:p></span></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Cahit Külebi “Hikâye” adlı şiirinde aşk ve yurt sevgisini yalın ve içten bir dille bir arada vermiştir. <o:p></o:p><br /><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Mehmet Kaplan, Cahit Külebi için şunları söylemiştir: “Ben ona inanıyorum ki, Anadolu’yu, çocukları bu topraklarla karışmış, şehre geldikten sonra yüksek kültür edinmekle beraber ilk yaşantılarını kaybetmemiş sanatkârlar anlatabilirler. Cahit Külebi, bunu başaran nadir şairlerden biridir.” (Kaplan, 2005; 248–249)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Gerçekten de Cahit Külebi çocukluğunun geçtiği köyünü aşkıyla bağdaştırırken doğduğu, büyüdüğü yerlere olan sevgisini belirgin şekilde hissettirmektedir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Mahir Ünlü ve Ömer Özcan, Cahit Külebi’nin ilk şiirini yayımladığından bu yana yazınsal kişiliğini bulmuş şairlerimizden olduğunu belirtmiş; şiirlerindeki biçimin, temaların, duygu düşüncelerin, dil ve söyleyişin hep kendine özgü olduğunu söylemişlerdir. Şiirlerinin sevilmesini bu kendine özgülüğün Anadolu insanının özelliklerine, istemine uygun düşmesine bağlamışlardır. Külebi’nin temalarının, yaşamındaki, çevresindeki doğadan, insan yaşamından, toplumsal konulardan esintiler olduğunu söyleyip bunların onun duyarlı düşünceleriyle; yalın, duru, lirik ve içten söyleyişiyle bütünleşerek şiirleştiklerini belirtmişlerdir. (Ünlü-Özcan, 1991; 446)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Cahit Külebi’nin incelemekte olduğumuz “Hikâye” adlı şiirinde bu özelliklerin tümünü görmekteyiz.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şimdi şiiri tek tek dörtlükler hâlinde inceleyelim:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Birinci dörtlükte şair sevdiği kadının fiziksel özelliklerini vermekte ve ona “bebek” sözcüğü ile hitab ederken, sevgilisinden ellerini tutmasını istemektedir. Sevgilisi pembe dudakları ve beyaz teniyle güzel bir bayanı düşündürmektedir. “Hikâye şiiri, ilk dörtlüğü dışındaki her dörtlükte, özlemi çekilen, yokluğu hissedilen şeylerin anıldığı, bu eksikliklerle şairin istekleri arasındaki karşıtlığın ortaya konduğu bir metin olarak karşıtlıklar yoluyla şairin özleminin anlatımını güçlendirmektedir.” (Aksan, 2004; 113)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şiirin ikinci dörtlüğünde karşıtlıklar yoluyla şair sevgilisinden kendisini okşamasını; yani sevgi, şefkat göstermesini istemektedir. Ceviz ağaçları genellikle serin ve sulu yerlerde yetişir. Şair doğduğu köyde ceviz ağaçlarının olmadığını; bu yüzden de serinliğe hasret kaldığını söylerken, sevgilisinden gelecek ilginin onu serinleteceğini, ferahlatacağını belirtmektedir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şiirin üçüncü bölümünde ise, şair köyünde buğday tarlalarının olmadığını belirtip, devamında sevgilisinden saçlarını savurmasını istemektedir. Buğday ile saçlar arasında bağlantı kurulunca da sevgilinin diğer bir fiziksel özelliği; yani sarı saçları ortaya çıkmaktadır.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şiirin dördüncü bölümünde şair doğduğu köyleri akşamları eşkıyaların bastığını; bu yüzden de yalnızlığı hiç sevmediğini belirtmektedir. Böylece “eşkıya” sözcüğü ile “yalnızlık” arasında bağlantı kurmakta ve sevgilisinin sesini, sevgi dolu sözlerini duymak istediğini belirtmektedir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Doğan Aksan şiirin bu dörtlüğü için şunları söylemektedir: Dördüncü dörtlükte eşkıya sözcüğünün korku, tedirginlik, zorbalık gibi duygu değerlerinden yararlanılmış, yalnızlık’ın getirdiği karamsarlık anımsatılmış, sevgilinin konuşmasının yaratacağı mutluluk, dolaylı yoldan dile getirilmiştir. (Aksan, 2004; 113)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Mehmet Yardımcı, Cahit Külebi’nin Küçük yaşta Sivas'a, Bursa'ya, İstanbul'a tahsil için gidip aile ocağından uzak kalışının onun içine işlediğini belirtmiştir.<a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftn2" name="_ftnref2" style="color: #999999; text-decoration: none;" title="">1</a><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">“Külebi, büyük şehirde olmasına rağmen, köyünden kopmamış aydınlardandır. Anadolu köylerindeki yaşayışları kâh çocukluk anıları halinde, kâh bir aydının bakışıyla yazılmıştır. Bu hayat tecrübesi ve görerek yazma niteliği onun şiirine buruk, sıcak bir gerçeklik katmaktadır.”(Kabaklı, 1966; 492) Beşinci dörtlükte de şair doğduğu köylerdeki insanların gülemediklerini; bu yüzden zavallı, çaresiz bir insan olduğunu söylemektedir. Burada Anadolu insanının zor koşulları sezdirilirken, şairin çaresizliğinin sevgilisinin gülümsemesi ile geçebileceği belirtilmektedir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Mehmet Kaplan, Cahit Külebi için şunları söylemektedir: “Cahit Külebi’nin diğer şiirlerinde de insanı bıktırmayan, oldukça serbest, fakat yine de kendisini hissettiren bir dil musikisi vardır. Bu bakımda o, toprağı ve insanı ile kaynaştığı Anadolu halk şairlerine, asla taklit intibaı uyandırmaksızın yaklaşır. Onun için, şehre gelmiş, okumuş fakat doğduğu memleketin havasını kaybetmeden yeni ve güzel bir şiire ulaşmış bir şair demek hiç de yanlış olmaz. Şiirlerinin çoğunda Anadolu toprağından gelen bir ses, bir koku, bir renk ve bir ruh vardır.” (Kaplan, 2005; 247)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şiirin bu dörtlüğünde de Anadolu toprağından gelen sese, kokuya, renge ve ruha rastlamaktayız.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şair, altıncı dörtlükte sevgilisinden köyünde esen kuzey rüzgârları yüzünden çatlayan dudaklarını öpmesini istemektedir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Külebi, dıştan Anadolu gerçeğini, Anadolu insanının ezilmişliğini anlatmaya kalkmamış; içinden çıktığı toplumun yaşamını, insancıl duygularla yoğrulan kendini anlatmıştır. Zaten "Şair doğrudan doğruya kendi dünyasına girmelidir. Kendi dünyasına giremezse, yazdığı şiirlerin niteliğinde düşüşler olur." diyen Külebi şiiri kendini anlatmak saymaktadır. Çünkü insanın en iyi tanıdık kimse yine kendisidir. Öyleyse ozanın kendini anlatması ve şiiri kendini anlatmak sayması doğaldır. Sanatçı da içinde yaşadığı toplumun bir parçasıdır ve o toplumun izlerini taşır. Dolayısıyla ozan kendini anlatırken başkalarını, başkalarını anlatırken de kendini anlatmış olur.<a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftn3" name="_ftnref3" style="color: #999999; text-decoration: none;" title="">2</a><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şiirin yedinci ve son dörtlüğünde ise, şair sevgilisinin Türkiye gibi aydınlık ve güzel olduğunu, doğduğu köylerin de aynı güzelliğe sahip olduğunu belirtmektedir. Burada şairin vatanına duyduğu sevginin ve bağlılığının boyutu anlaşılmaktadır. Şair vatan sevgisini dile getirirken sevgilisinin de doğduğu yerleri anlatmasını istemektedir.<b></b><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Doğan Aksan, “Hikâye” şiirinin konusu için şu yorumu yapmaktadır: “Hikâye şiiri, Anadolu’nun güçlüklerle, yokluklarla dolu bir köyünde doğmuş bir insanın sevilen, beğenilen, istenen kadının karşısındaki duygularını büyük bir içtenlikle dile getirmekte, bir yandan yurdunu, doğduğu yerleri etkili bir anlatımla betimlerken bir yandan da ilgiye, sevgiye susamış bir köy çocuğunun ezikliğini yansıtmaktadır.” (Aksan, 2004; 111)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Mehmet Yardımcı da bu şiir için benzer bir yorumda bulunmaktadır: “Cahit Külebi “Benim doğduğum köylerde” derken, tüm Anadolu köylerinin gereksinimlerini, akşamları eşkıyaların basmasını, gülmesini unutmuş insanları, bıçak gibi esen rüzgârlarda Sivas yollarındaki kağnı gıcırtısını ve sürücüleri, buğday tarlaları bile olmayan köylüleri yumuşak bir dil ve anlatı ile ama tüm yalınlığıyla önümüze koymaktadır.”<a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftn4" name="_ftnref4" style="color: #999999; text-decoration: none;" title="">3</a><b><o:p></o:p></b></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b></b><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><b><span style="color: red; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">2)SUNULUŞ:<o:p></o:p></span></b></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><b><span style="color: red; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Ağırlıklı Öğeler:<o:p></o:p></span></b></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><span style="color: red;"><b><u>Lirizm</u>:</b></span><span style="color: #333333;"><o:p></o:p></span></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Cahit Külebi’nin bu şiiri, lirizmin çeşitli öğelerini içermekte, bir lirik şiir özelliği taşımaktadır. Bu özellikler, süsten, yapmacıktan uzak, içten anlatımı, özgünlüğü, az sözle çok şey anlatabilmesi ve konuşulan dilden yararlanması olarak yorumlanabilir. Doğan Aksan lirizmi şu şekilde tanımlamaktadır: “Yazında, özellikle şiirde lirizm, sanatçının güçlü ve bütünüyle kendine özgü duygularını, tutkularını, özlemlerini, zihninde oluşan imgeleri tam bir içtenlik ve yalınlıkla, doğal bir anlatımla dile getirdiği, kısa, coşkulu, özlü sözlerle aktardığı yapıtların özelliğidir.”(Aksan, 2004; 25)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b><u>Anlatım, Yinelemeler</u></b>:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><i>“ </i>Ozan çoktur Türkiye'de. Çoktur ama, durup durup da okunan, yeniliğini yitirmeyen ozan çok azdır. İşte bu azlardan biri de Külebi'dir. Bu durum bizde bir soru uyandırmaktadır: Külebi’nin şiirlerini sevdiren sır nedir?<i> </i>Bize göre bu sır Külebi'nin dili ve tatlı anlatımıdır. Anadolu insanı türküyü çok sever. Bahçede, tarlada, harmanda hep yanık türküler söyler. Bunlarla yoğrulur. Çocuğunun ninnisi çoğu kez anasının yanık ezgisi olur. İşte Külebi'nin dili Anadolu insanının bağrında elif elif tüten bir türkü, gerçekten bir türkü dilidir.”<a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftn5" name="_ftnref5" style="color: #999999; text-decoration: none;" title="">4</a><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Behçet Necatigil, Cahit Külebi”nin aydın bir saz şairi içtenliğiyle, bir Karacaoğlan rahatlığı ve temiz bir dil ile, zaman zaman kötümser, güvensiz, kendi türküsünü söylediğini belirtmektedir. (Necatigil, 1993; 208) Külebi bu şiirinde anlatımının temizliği ve akıcılığı ile dikkat çekmektedir. Çocukluk günlerinin izleri, aşkı bu başarılı anlatım ile birleşince ortaya böyle unutulmaz bir eser ortaya çıkmaktadır.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">“Cahit Külebi çağdaş Türk şairleri arasında yineleme çeşitlerini en çok kullanan şair olarak göze çarpmaktadır. Bu özellik, onun şiirlerinin anılmasını kolaylaştırmakta, onu halk şiirine en yakın çağdaş bir ozan yapmaktadır.” (Özünlü, 2001; 129)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Cahit Külebi’nin bu şiirinde de başarıyla kullanılmış yinelemelere rastlamaktayız. Şiirin birinci ve son dörtlüğü dışında bütün dörtlükleri “benim doğduğum köylerde” dizesiyle başlamıştır. Ünsal Özünlü bu özelliği nedeniyle “Hikâye” şiirini tüm dizesi önyineleme olan şiirler arasında göstermiştir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">“Külebi’nin şiirinde yalnızca tek sözcükle yapılan ardyinelemeler çoktur. Ardyinelemeler kendilerinden önce ya da sonra değişen bir başka sözcükle yinelendiği zaman anılması kolay bileşimler ortaya çıkarırlar. Hikâye şiirinin bölüklerinin her son dizesindeki yinelemeler aşağıdaki gibi gösterilebilir:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">tut<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">okşa<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">savur<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">konuş + biraz<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">gül<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">öp<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">anlat “(Özünlü, 2001; 136)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şiirin ikinci ve üçüncü dörtlüğündeki ikinci mısralarda tekrarlanan “yoktu” sözcüğü de özel bir ritim sağlamaktadır. Hüseyin Tuncer; şiirde seslerin müzikalitesinin, dalgalar halinde yayılmasının ritme bağlı olduğunu belirtmektedir. (Tuncer, 1999; 145)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><b><u><o:p><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><span style="text-decoration: none;"></span></span></o:p></u></b></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b><u>Uzak Çağrışımlar</u></b><b>:<o:p></o:p></b></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><b><u><o:p><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><span style="text-decoration: none;"></span></span></o:p></u></b></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şair, şiirinin anlatımını ve anlamını uzak çağrışımlar yoluyla daha da güçlendirmektedir. Ceviz ağaçları yoluyla serinliği, buğday tarlaları yoluyla sarı saçları, eşkıyalar yoluyla yalnızlığı anlatmış; böylece şiirinin dilini güçlendirici bir renk vermiştir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Doğan Aksan şairin doğduğu köylerde buğday tarlalarının bulunmadığı söylendikten sonra “Dağıt saçlarını bebek/savur biraz” dizelerinin gelmesinin, bir metinde, sözceler arasındaki bağlantıyı sağlayan gönderimin eksikliğine karşın bir çeşit motif bağlantısı ile dizelerinin içeriğini birbirleriyle bütünleştirdiğini belirtmektedir. (Aksan, 2004; 112)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><b><u><o:p><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><span style="text-decoration: none;"></span></span></o:p></u></b></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b><u>Ses Öğeleri</u></b><b>:<o:p></o:p></b></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">“Cahit Külebi birçok sanatçıdan farklı olarak içerikle biçimi birbirinden ayrı düşünmemektedir. Biçim ve içeriğin bir araya gelmesi ile şiirin yapısının oluştuğu görüşündedir. Ona göre bütün sanat ürünlerinde içerik de biçim de birer ilk öğe konumundadır.”<a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftn6" name="_ftnref6" style="color: #999999; text-decoration: none;" title="">5</a><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şairimiz bu şiirinde de biçim ve içeriği başarılı bir şekilde bir araya getirmiştir. Şiir hece ölçüsü ile yazılmış değildir. Yinelemelerin de etkisiyle sekiz heceli dizeler ağırlıktadır. Aynı hece sayısındaki dizelerle belli bir ritim oluştuğu söylenebilir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">“Şiirlerinin çoğunu dörtlüklerle yazan Külebi, uyak araştırmalarına da girişmiş; değişik biçimler ve dizeler arasında, değişik uyak düzenleri kurmuştur. En çok kullandığı uyak biçimi ise tam uyaktır.”<a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftn7" name="_ftnref7" style="color: #999999; text-decoration: none;" title="">6</a> Şiirin birinci dörtlüğünde “beyaz – biraz” sözcükleri arasında tam uyak vardır. Birinci dörtlüğün dışındaki her dörtlüğün ikinci dizelerinde geçen “yoktu – basardı – bilmezdi – eserdi – güzeldi” sözcüklerindeki “di” geçmiş zaman ekleri ise rediftir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><b><u>Konu Bütünlüğü</u></b><b>:<o:p></o:p></b></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Şiir, baştan sonuna kadar bir konu bütünlüğü ortaya koymakta, bir metin özelliği göstermektedir. Şairin sevdiğine karşı hissettikleriyle vatanına duyduğu sevgi bir bütünlük içerisinde okuyucuya verilmektedir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Sonuç olarak; “Hikâye” şiiri, yinelemelerden gelen melodisi, uzak çağrışımları, konuşulan dilden yararlanması ve içtenlik taşıyan özlü bir anlatıma sahip olması bakımından özgün bir şiir örneğidir.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-indent: 35.4pt;"><b><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">KAYNAKÇA<o:p></o:p></span></b></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">AKSAN, Doğan, Cumhuriyet Döneminden Bugüne Örneklerle Şiir Çözümlemeleri, Bilgi Yayınevi, Ank., 2004<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">KABAKLI, Ahmet, Türk Edebiyatı, Cilt 3, Türkiye Yayınevi, İst., 1966<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">KAPLAN, Mehmet, Şiir Tahlilleri 2, Dergâh Yayınları, İst., 2005<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">NECATİGİL, Behçet, Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, Varlık Yayınları, 15.Basım, İst., 1993<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">ÖZÜNLÜ, Ünsal, Edebiyatta Dil Kullanımları, Multilingual, İst., 2001<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">TUNCER, Hüseyin, Edebiyat Araştırma ve İncelemeleri, Akademi Kitabevi, İzmir, 1999<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">ÜNLÜ, Mahir, ÖZCAN, Ömer, 20. Yüzyıl Türk Edebiyatı 4, İnkılâp Kitabevi, İst., 1991<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">YARDIMCI, Mehmet, Şiirini Halk Şiirinin Gür Kaynağından Besleyen Cahit Külebi ve Şiir Dünyası, </span></div><div style="color: #333333;"><hr align="left" size="1" width="33%" /><div id="ftn1"><div class="MsoFootnoteText"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftnref1" name="_ftn1" style="color: #999999; text-decoration: none;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="CA">*</span></span></a><span lang="CA"> Doğan </span>AKSAN, Cumhuriyet Döneminden Bugüne Örneklerle Şiir Çözümlemeleri, İst., 2004, s.110<o:p></o:p></span></div></div><div id="ftn2"><div class="MsoFootnoteText"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftnref2" name="_ftn2" style="color: #999999; text-decoration: none;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="CA">1</span></span></a><span lang="CA"> Dr. Mehmet YARDIMCI, Şiirini Halk Şiirinin Gür Kaynağından Besleyen Cahit Külebi ve Şiir Dünyası</span><span style="color: black;"><a href="http://members.lycos.co.uk/zilem" style="color: #999999; text-decoration: none;"><span style="color: black;"></span></a></span><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div></div><div id="ftn3"><div class="MsoFootnoteText"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftnref3" name="_ftn3" style="color: #999999; text-decoration: none;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="CA">2</span></span></a><span lang="CA"> -------------------------------</span>, <span lang="CA">Şiirini Halk Şiirinin Gür Kaynağından Besleyen Cahit Külebi ve Şiir Dünyası</span><span style="color: black;"><a href="http://members.lycos.co.uk/zilem" style="color: #999999; text-decoration: none;"><span style="color: black;"></span></a></span><o:p></o:p></span></div></div><div id="ftn4"><div class="MsoFootnoteText"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftnref4" name="_ftn4" style="color: #999999; text-decoration: none;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="CA">3</span></span></a><span lang="CA"> Dr. Mehmet YARDIMCI, Şiirini Halk Şiirinin Gür Kaynağından Besleyen Cahit Külebi ve Şiir Dünyası</span><span style="color: black;"><a href="http://members.lycos.co.uk/zilem" style="color: #999999; text-decoration: none;"><span style="color: black;"></span></a><o:p></o:p></span></span></div><div class="MsoFootnoteText"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><o:p></o:p></span></div></div><div id="ftn5"><div class="MsoFootnoteText"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftnref5" name="_ftn5" style="color: #999999; text-decoration: none;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="CA">4</span></span></a><span lang="CA"> Dr. Mehmet YARDIMCI, Şiirini Halk Şiirinin Gür Kaynağından Besleyen Cahit Külebi ve Şiir Dünyası</span><span style="color: black;"><a href="http://members.lycos.co.uk/zilem" style="color: #999999; text-decoration: none;"><span style="color: black;"></span></a></span><o:p></o:p></span></div></div><div id="ftn6"><div class="MsoFootnoteText"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftnref6" name="_ftn6" style="color: #999999; text-decoration: none;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="CA">5</span></span></a><span lang="CA"> Dr. Mehmet YARDIMCI, Şiirini Halk Şiirinin Gür Kaynağından Besleyen Cahit Külebi ve Şiir Dünyası</span><span style="color: black;"><a href="http://members.lycos.co.uk/zilem" style="color: #999999; text-decoration: none;"><span style="color: black;"></span></a></span><span lang="CA" style="color: black;"><o:p></o:p></span></span></div></div><div id="ftn7"><div class="MsoFootnoteText"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><a href="http://edebiyat-dergisi.blogspot.com.tr/2007/12/iir-incelemesi-hikye-cahit-klebi.html#_ftnref7" name="_ftn7" style="color: #999999; text-decoration: none;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="CA">6</span></span></a><span lang="CA"> ------------------------------, Şiirini Halk Şiirinin Gür Kaynağından Besleyen Cahit Külebi ve Şiir Dünyası</span></span></div><div class="MsoFootnoteText"><img src="http://img02.imgfotokritik.com/fk_new/lowres/9/8/3/98390/551043-memleketim.jpg" /></div></div></div></div></div>

CAHİT KÜLEBİ "HİKAYE" ŞİİRİNİN TAHLİLİ

Şiir Tahlili...  Hikâye, Cahit Külebi Hikâye Senin dudakların pembe Ellerin beyaz Al tut ellerimi bebek Tut biraz! Benim doğduğum köylerde C...

Devamı »

İSTİKLAL MARŞININ ZİHNİYETİ VE DÖNEMİN ŞARTLARINI YANSITAN İFADELERİ

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><b>İstiklal Savaşı  yıllarında yazılmış  edebî eserler dönemin şartlarını ve zihniyetini yansıtır.İstiklal Marşımızı bu açıdan inceleyerek şiirden dönemin şartları ve zihniyetiyle ilgili ifadeleri bu</b><b>lunuz. Bulduğunuz ifadeleri aşağıdaki yere yazınız.</b><br /><b><span style="color: blue;">İSTİKLAL MARŞI ZİHNİYETİ VE AÇIKLAMASI</span></b><br /><b><br /></b><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">İstiklâl Marşı’nı değerlendirirken, yazıldığı devri ve o dönemin zihniyetini göz önünde bulundurmak lâzımdır. Şiiri söyleyen Mehmet Âkif olmakla beraber, aslında o, kendi beni ile birleştirdiği Türk milletinin duygu ve inancını dile getirir.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> <a name="more"></a></span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="color: red; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b>İstiklâl Marşı’nın yazıldığı yıllarda, henüz İstiklâl Savaşı kazanılmamıştır. Türk ordusu, bu şiir yazıldıktan bir yıl sonra, 16 Ağustos’ta Büyük Taarruz’a geçer.</b></span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b>Düşmana karşı ordu ve millete cesaret vermek isteyen büyük şâir, şiirine<em>“Korkma!”</em> diye başlar.</b></span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><em><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b>“Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın</b></span></em></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b><em>Kim bilir belki yarın, belki yarından da yakın.”</em>mısraları da ümitli bekleyişi ve geleceğe inancı gösterir.</b></span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Şiirin birinci dörtlüğünde söz konusu olan; <em>“al sancak”</em>tır. Al sancak, Türk milletinin sembolüdür. Türk bayrağının al rengi, şairde alev intibaı uyandırmıştır. Bu alev <em>“sönmez”</em>dir. Zira onun çıktığı kaynak her Türk ailesinin evinde yanan<em>“ocak”</em>tır. Yurdun üstünde tüten <em>“en son ocak”</em> kaldıkça, bu bayrağın alevi, bu şafaklarda dalgalanacaktır.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Türk bayrağında dikkati çeken ikinci sembol; <em>“yıldız”</em>dır. Birinci dörtlüğün üçüncü mısrasında şair, bu yıldız ile gökteki yıldızı birleştirir. Gökteki yıldıza kimsenin eli dokunamayacağı gibi, <em>“Türk milletinin yıldızı”</em> olan al bayrağın yıldızına da kimse el süremez.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">İkinci dörtlükte, Türk bayrağının üçüncü sembolü olan <em>“hilâl”</em>den hareket edilmiştir. <em>“Hilâl”</em> Eski Türk Edebiyatı’nda sevgiliye benzetilir. Türk bayrağındaki<em>“ay”</em>, kendisini sevenlerden fedâkârlık beklediği için, kaşlarını çatmıştır. Eski Türk Edebiyatı’nda sevgilinin kaşı, genellikle <em>“ay”</em>a benzetilir. Şâir, burada vatanın simgesi olan hilâle (sevgiliye) gülmesi için yalvarır. Bu millet, onun uğruna on binlerce şehit vermiştir.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Üçüncü dörtlükte, <em>“hürriyet”</em> kavramı söz konusudur. Burada şair, <em>“ben”</em>kelimesini kullanmakla beraber, anlatılmak istenen, <em>“Türk milleti”</em>dir. Şair, burada Türk milletini konuşturmaktadır.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Dördüncü dörtlükte Türk milleti ile düşmanlar karşılaştırılmaktadır. Garb (Batı) maddî silahların üstünlüğüne güvenerek, yurdumuza saldırmıştır. Düşmanların bu maddî üstünlüğüne karşı, Türkler’in hiçbir şey ile sarsılmayan imanları vardır.<em>“Ulusun”</em> kelimesiyle; <em>“Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar, bırak varsın ulusun,</em> <em>onda artık korkulacak bir taraf kalmamıştır.”</em> demek istemiştir.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Beşinci dörtlükte, düşmanla çarpışan askere hitap ediliyor. Bu parçada geleceğe büyük bir inançla bakılmaktadır.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Altıncı dörtlükte, <em>“vatan” </em>söz konusudur. Bu vatan, binlerce şehit verilerek kazanılmış ve korunmuştur. Bundan dolayı ona bakarken toprağı değil, ona gömülü olan şehitleri görmelidir. Dünyada hiçbir şey, vatan kadar kutsal ve değerli değildir.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Yedinci dörtlükte de <em>“vatan” </em>kavramı söz konusudur. Burada da <em>“vatan”</em> ile<em>“şehitler” (şühedâ)</em> arasındaki münâsebet üzerinde durulmuştur. Burada; “vatan”ın, <em>“cân”</em> ile <em>“cânân”</em>dan (sevgiliden) da üstün bir değer taşıdığı inancı vardır.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Dokuzuncu ve onuncu dörtlükler birbirine bağlıdır. Burada <em>“din”</em> söz konusudur. Mehmed Âkif’in Allah’tan istediği tek şey, mâbedine (ibâdet yerlerine) yabancıların elini dokundurmaması ve dinin temeli olan şeylere şehâdet (şâhitlik) eden ezanların yurdun üstünde <em>ebedî olarak inlemesi</em>dir.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Dokuzuncu parçada konuşan, <em>“şehit”</em>tir. Din uğruna, vatan uğruna savaşan asker, kendi öldükten sonra ezanları, ezan seslerini işitirse, mezarından kalkarak, yarasından kanlar aka aka, bir ruh gibi yükselir ve başı arşa değer. İslâm inancına göre şehitler, doğrudan doğruya cennete giderler. Bundan dolayı onlar din ve vatan uğruna ölmekten korkmazlar.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Onuncu ve sonuncu parça; şiirde ortaya konulan fikir ve inançların bir nevî özetidir. Burada da milletin ölmeyeceği, ebedî olarak yaşayacağı inancı vardır.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Dil ve şekil bakımından şiire hâkim olan düşünce; kuvvet, güven duygusu, sağlamlık ve sâdeliktir. Bunlar Türk halkı ve askerinin temel vasıflarıdır.</span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"> </span></span></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><strong><span style="background-color: white;"><em><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">(Prof. Dr. Mehmet Kaplan, Yeni Türk Ed. Araştırmaları, Dergâh Yay.)</span></em></span></strong></div><div style="line-height: 18px; text-align: justify;"><img alt="İstiklal Marşının Mehmet KAPLAN TAHLİLİ" src="http://www.edebiyatciturk.com/resim/007.png" /></div></div>

İSTİKLAL MARŞININ ZİHNİYETİ VE DÖNEMİN ŞARTLARINI YANSITAN İFADELERİ

İstiklal Savaşı  yıllarında yazılmış  edebî eserler dönemin şartlarını ve zihniyetini yansıtır.İstiklal Marşımızı bu açıdan inceleyerek şiir...

Devamı »

OTUZ BEŞ YAŞ ŞİİRİ BİRİM BİRİM AÇIKLAMASI

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><span style="color: red; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b>OTUZ BEŞ YAŞ ŞİİRİ BİRİMLERDE ANLATILANLAR</b></span><br /><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b><span style="color: red;">1.BİRİM:</span></b> Dante, Sevgi Gökdemir ve Ayvaz Gökdemir’in dediğine göre; İtalyan şairi, otuz yaşında iken siyasete atılmış, otuz beş yaşındayken rakip taraf duruma hâkim olunca kaçmış, sonunda rakipleri tarafından dâimi sürgünlüğe ve ele geçtiği takdirde diri diri yakılmaya mahkûm edilmişti. Bu arada meşhur eserini( İlahi Komedya) “Hayat yolunun ortasında kendini karanlık bir ormanda buldum” diye başlıyor diyorlar. Tarancı da Dante’den esinlenerek başlamış şiirine.<a name="more"></a><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Şair otuz beş yaşın hayat yolunun yarısı olarak kabul ediyor. Artık bu yaştan sonra bütün canlılığın yavaş yavaş azaldığını ölümün yaklaştığını belirtmek istemiş. Devletlerin doğuşu( kuruluşu ) vardır. Yükselme dönemi, duraklama dönemi ve çökme dönemi vardır. Burada da şair insan hayatının yükselme devrinin sonunu otuz beş yaş olarak kabul ediyor. Bu yaştan sonra artık insan duraklamaya başlıyor ve daha sonrasında da hayat sona eriyor. Delikanlılıktaki cevher, canlılık, delidoluluk, hayata sıcacık bakmaların geçici olduğunu, biz ne kadar istesek de bu günlerin biteceğini vurguluyor.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b><span style="color: red;">2. BİRİM:</span></b> Şair sûretindeki değişikliği aynaya bakarak fark ediyor. Saçlarının yavaş yavaş beyazladığını, yüzündeki yaşlılık çizgilerini, gözünün altındaki mor halkaları fark ediyor ve önceden olan( genç iken ) yüzünün güzelliğini, pürüzsüzlüğünü hatırlayıp, aynaların kendine düşman göründüğünü söylüyor. Kendini güzel, genç göstermediğinden yakınıyor. Fakat yaşlandığının da farkındadır.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b><span style="color: red;">3.BİRİM:</span></b> Şair artık yavaş yavaş yaşlandığının farkındadır. Önceden çekilmiş olduğu resimlere bakınca resimdeki kendisiyle aslının birbirine benzemediğini görüyor. Eskiden olan heyecanı, canlılığı, gençlik duyguları artık kaybolmuş. Yüzü eskisi gibi gülmüyor artık. Resimlerdeki gülen adamı kendisine benzetemiyor. Artık hayatından şüphe ediyor, kaygıya düşüyor. Her an ölüm gelebilir. Kaygısız olduğu yalanmış, kaygı duyuyor artık.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b><span style="color: red;">4.BİRİM:</span></b> Bu dizelerde diğer şiirlerinde olduğu gibi yalnızlıktan bahsediyor. İlk aşkını hayal meyal hatırlıyor. Şairden şimdi o kadar uzaklaşmıştır ki, hatırası bile yabancı gelir. O duygular, o hayaller, o heyecan ve ümitler sanki bir zamanlar onun değilmiş, onları yaşamamış gibi şaire uzak, yabancı geliyor. Gençlik yıllarında her zaman beraber olduğu arkadaşları, dostları artık yanında yok, hepsinden yolları ayrılmış. Hepsi bir tarafa dağılmış, yapayalnız kalmış hayatta.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b><span style="color: red;">5. BİRİM:</span></b> Gökyüzünün rengini genel olarak mavi diye biliriz. Zaten gökyüzü denince akla mavi, açık, güzel bir görüntü olarak algılarız. Gençliğin de verdiği canlılıkla sadece gökyüzünün güzel yanlarını görmek isteriz, öyle hatırlamak isteriz. Fakat yaşlanınca artık gerçekler gözümüze gözükür ve şair de gökyüzünün başka renklerini fark ediyor. Taşın sert olduğunu, suyun insanı boğduğunu, ateşin ise yaktığını fark ediyor. Artık hayatın tozpembeliğini aşıp gerçekleri görebiliyor.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px;"><span style="color: red;">6. BİRİM:</span></b><span style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px;"> Ayva sarı, nar kırmızı; demek ki her yıl biraz daha benimsediği sonbahar mevsimindeymiş şair. Sonbaharı biraz daha benimsemesinin sebebi, 35 yaşı, ömrün ortası, hayatın güze dönüş noktası olarak kabul etmesidir. Bu yaştan sonra şair, artık sararan ayva, kızaran nar gibi her an dalından koparılmayı bekliyor. Neden dönüp duruyor havada kuşlar? Kuşların havada dönüp uçması, hastalıklı, ölmesi yakın canlıyı yırtıcı kuşlar anlar ve peşini bırakmadan takip eder. Şair de kendini artık yaşlı hissettiği için, ölüme yakın hissettiği için böyle soruyor kendine.</span></span><br /><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="color: black;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b></b></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="color: black;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="color: red; font-weight: bold;">7. BİRİM:</span><b> </b>Her insanın ölümü tadacağını söylüyor. Hiçbir insan ebedi olmayacak. Burada tasavvufi bakış açısıyla yaklaşmıştır. Ebedi uykuya yatıp daha uyanmayacağız. Gözlerimizi son defa kapattığımızda ebedi uykuya dalacağız ve daha uyanmayacağız. Bu ölüm ne zaman, nerde, ne şekilde, kaç yaşında olacağı da bilinmez. Şair en sonda ince bir istihza (olay) ve büyülü Divân şâiri Bâkî’nin : “Kadrini seng-i musallada bilip ey Bâkî – Durup el bağlayalar karşında yârân sâf sâf” olarak vasıflandırıyor. Yani bir namazlık saltanatın olacak sen musalla taşında yatıca padişah huzurunda durdukları gibi herkes senin önünde ellerini bağlayacak.<b><o:p></o:p></b></span></span></div><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white;"><b> </b></span></span><br /><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="color: red; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b>EK BİLGİLER:</b></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="color: black;"><b><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></b></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="color: black;"><b><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Tarancı’nın ilk şiirlerinde görülen yalnızlık ömrü boyunca onun şiirine sinmiştir. Aile ocağından ayrı İstanbul’da tek başına yaşamanın Tarancı üstünde bıraktığı bir etki olarak bilinen yalnızlık Tarancı’yı içkiye yönlendiren nedenlerden biri olarak düşünülmüştür. İçki sayesinde kendisini mutlu ve neşeli yapan bir dünyaya gittiği düşünülebilir. Fiziksel görünüşünün onun ruhsal yaşamını etkilediği, bu yüzden de yalnızlık duygusunun arttığı söylenebilir. Otuz Beş Yaş şiirinde yalnızlık duygusunun arttığı ve dostlarının yavaş yavaş yaşamdan göçmelerinin de onu etkilediği görülür. Yalnızlık duygusu içinde zamanın geçmediğinden yakınır fakat yinede kaderini kabul eder ve yalnızlık içinde geçse de yaşamın yaşam olduğunu ve herkesin aslında yalnız olduğunu savunur.<o:p></o:p></span></b></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #232323; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="color: black;"><b><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></b></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; margin-left: 18pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><ul style="color: #232323;"><li><b style="color: black; line-height: 16.7999992370605px; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">      </span>Bireyden, aynadaki görüntüsünden yola çıkarak ölüm ve fanilik konularına değinmiştir. Genele gitmiştir.</span></b></li><li><b style="color: black; line-height: 16.7999992370605px; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">      </span>Bu şiir ömrün yarısına varmanın bilincine ermiş bir insanın, ölümden duyabileceği ürpertiyi dile getirmiştir. Buna rağmen şair ölümün herkesin başında olduğunu düşünerek avunmaktadır: “Neylersin ölüm herkesin başında”.</span></b></li><li><b style="color: black; line-height: 16.7999992370605px; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">      </span>“Dante gibi ortasındayız ömrün” diyerek kendisini İtalyan şair Dante’ye benzetmiştir. Dante ile Tarancı’nın bu konudaki benzerliği ise iki şairinde ölüm konusunu işlemeleri ve yapıtlarında ölümden bahsetmeleridir.</span></b></li><li><b style="color: black; line-height: 16.7999992370605px; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">      </span>Cahit Sıtkı ölümü ızdırap duyarak karşılar fakat metafizik duygulara kaçmaz. Bunun sebebi ise laiklik düşüncesinden dolayı başka konulara çekmez.</span></b></li><li><b style="color: black; line-height: 16.7999992370605px; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">     </span>Cahit Sıtkı sosyal konularla ilgilenmez.</span></b></li><li><span class="Apple-style-span" style="color: black; line-height: 16.7999992370605px;"><b><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">      </span>Şiirde sade, yalın, basit, halk deyişlerine yer verilmiştir. Şiirde geçen deyimler: “gözünün yaşına bakmadan gider”, “şakaklarıma kar mı yağdı ne var?”, “gözler altındaki mor halkalar”.</span></b></span><b style="color: black; line-height: 16.7999992370605px; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">      </span>Gerçeklerden ayrılıp hayal dünyasına. Şair yaşadığı ana çok bağlı ve o andan kopmuyor.</span></b></li><li><b style="color: black; line-height: 16.7999992370605px; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">      </span>Bu şiire hâkim olan zaman şimdiki zamandır. Otuz beş yaşına gelmiş bir insanın geçmiş ve geleceğine bakışı vardır.</span></b></li><li><span class="Apple-style-span" style="color: black; line-height: 16.7999992370605px;"><b><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">      </span>Şiir otuz beş mısradan oluşmuştur.(5x7)</span></b></span><b style="color: black; line-height: 16.7999992370605px; text-align: left; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="font-stretch: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">      </span>11’li hece ölçüsü kullanılmıştır. abab çapraz uyak örgüsü kullanılmıştır.</span></b></li></ul><div style="text-align: left;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b>AŞAĞIDAKİ YAZIYI OKUMANIZI ÖNERİRİZ...</b></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b><a href="http://www.edebiyatfatihi.net/2011/10/olumden-ne-korkarsn-korkma-ebedi-varsn.html">CAHİT SITKI ÖLÜMDEN NEDEN BU KADAR KORKUYORDU? TIKLAYINIZ</a></b></span></div><ul style="color: #232323;"><li><b style="color: black; line-height: 16.7999992370605px; text-align: left; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><a href="http://www.edebiyatfatihi.net/2011/10/olumden-ne-korkarsn-korkma-ebedi-varsn.html"><img src="http://2.bp.blogspot.com/-bcRot-GVEHs/TpYaCNt_VVI/AAAAAAAABBM/NlvHpm6Ht3Q/s400/cahit-sitki-taranci.jpg" /></a></span></b></li></ul></div></div>

OTUZ BEŞ YAŞ ŞİİRİ BİRİM BİRİM AÇIKLAMASI

OTUZ BEŞ YAŞ ŞİİRİ BİRİMLERDE ANLATILANLAR 1.BİRİM:  Dante, Sevgi Gökdemir ve Ayvaz Gökdemir’in dediğine göre; İtalyan şairi, otuz yaşında i...

Devamı »

OTUZ BEŞ YAŞ ŞİİRİ BÜTÜN SÖZ SANATLARI (EDEBİ SANATLARI)

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="color: blue; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b>OTUZ BEŞ YAŞ ŞİİRİ BÜTÜN SÖZ SANATLARI (EDEBİ SANATLARI)</b></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Dante gibi ortasındayız ömrün: <span style="color: red;"><b>telmih(hatırlatma), teşbih(benzetme)</b></span><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Delikanlı çağımızdaki cevher: <span style="color: red;"><b>İstiare</b></span><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Gözünün yaşına bakmadan gider: <span style="color: red;"><b>iktibas (deyim alıntılanmıştır)</b></span><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Şakaklarıma kar mı yağdı ne var: <span style="color: red;"><b>Tecahül-i arif, istifham</b></span><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Benim mi Allahım bu çizgili yüz?: <span style="color: red;"><b>İstifham (SORU SORMA SANATI)</b></span><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Su insanı boğar, ateş yakarmış!:<span style="color: red;"><b>Tecahül-i arif (bilip de bilmezlikten gelme)</b></span><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Ne dönüp duruyor havada kuşlar?:<span style="color: red;"><b>İstifham</b></span><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Nerden çıktı bu cenaze? Ölen kim: <span style="color: red;"><b>İstifham</b></span><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><br /></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><o:p> </o:p>Bu kaçıncı bahçe gördüm tarumar: <span style="color: red;"><b>İstifham, istiare</b></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><span style="color: blue; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b>Edebi sanatlar şiire zenginlik katmaktadır.</b></span></div><div class="MsoNormal" style="background-color: white; line-height: 16.7999992370605px; text-align: justify;"><img height="137" src="http://www.doktorsigortasi.com/resimler/yaslilik-ilaci-bulundu-mu-367.jpg" width="200" /></div></div>

OTUZ BEŞ YAŞ ŞİİRİ BÜTÜN SÖZ SANATLARI (EDEBİ SANATLARI)

OTUZ BEŞ YAŞ ŞİİRİ BÜTÜN SÖZ SANATLARI (EDEBİ SANATLARI) Dante gibi ortasındayız ömrün: telmih(hatırlatma), teşbih(benzetme) Delikanlı çağım...

Devamı »