Namık Kemal’in fikrî ve edebî yönü

• 21 Aralık 1840'da Tekirdağ'da doğmuş, 2 Aralık 1888'de vefat etmiştir.
• Tanzimat döneminin "en gür sesli vatan şairi" olarak tanımıştır.
• Hürriyet kavramını şiirde ilk kez kullanan şairdir.
• Divan edebiyatı nazım biçimlerini kullanmıştır. Gazel, kaside, murabba gibi eski nazım biçimleriyle yeni kavram ve konuları işlemiştir. “Kanun, vatan, hürriyet, adalet, hak, hukuk” gibi konuları işlemiştir.
• Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır. Tiyatrolarında geçen bazı şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır.
• Şiiri, düşüncelerini aktarmak için bir araç olarak kullanmıştır. Şiirde sosyal konulara ağırlık vermiştir.
• Toplum için sanat ilkesine bağlı kalmıştır.
• Şinasi’yle tanışıncaya kadar tümüyle divan şiiri çizgisinde yazmıştır. Şinasi’yle tanıştıktan sonra divan şiirinden uzaklaşarak Batı şiiri çizgisine yaklaşmıştır.
• Şiirinde üç farklı dönem vardır:
• a. İlk dönem şiirleri, biçim bakımından eski, konu (öz) bakımından yenidir. (Gazelleri)
• b. Daha sonraki şiirleri, biçim bakımından eski, konu (öz) bakımından yenidir. (Hürriyet Kasidesi)
• c. Son dönem şiirleri biçim ve konu (öz) bakımından da yenidir. (Vaveyla)
  
• Divan şiirini, abartılı bir biçimde eleştirmiştir, kocakarı masallarına benzetmiştir.
• Romantizm akımının etkisinde kalmıştır.
• Romanları teknik açıdan kusurludur. Araya girip bilgi vermiştir.
• Düz yazılarında (nesirlerinde) sanatkârane (edebi) bir üslup kullanmıştır.
• Yazıda konuşma dilinin kullanılmasından yana olmuş ve özellikle tiyatrolarını sade bir dille yazmıştır.
• Tiyatroyu halk eğitiminde bir araç olarak görmüştür.
• Tiyatro yapıtlarının konularını günlük hayattan veya tarihten almıştır.
• Ona göre “Tiyatro bir eğlencedir ve eğlencelerin en faydalısıdır.”
• Tiyatrolarının tümü dramdır.
• Vatan yahut Silistre isimli oyunu sahnelendikten sonra Mağusa’ya sürülmüştür.
• Türk edebiyatındaki yerini, düz yazı alanında; özellikle roman, tiyatro, makale, biyografi, eleştiri, tarih türünde yazdığı yapıtlar belirlemiştir.
• Gazetecilik yönü de vardır, Ziya Paşa ile birlikte Hürriyet gazetesini çıkarmıştır.
• Sosyal ve siyasi konularda hicivler de yazmıştır.
• Encümen-i Şuara topluluğunda yer almıştır. Osmanlıcılık düşüncesini benimsemiştir.
• “Lisan-ı Osmani’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazat-ı Şamildir” makalesinde dil ile ilgili görüşlerini ortaya koymuştur.
• Renan Müdafaanamesini Fransız tarihçi Ernest Renan’ın “İslamiyet, ilerlemeye engeldir.” düşüncesini çürütmek için yazmıştır.